Αν και σπάνια στην πράξη, η Οστεοαρθρίτις της ποδοκνημικής ωφελείται από τις ενδαρθρικές εγχύσεις Υαλουρονικού Νατρίου. Συνήθως εγχύονται 3 Amps 2ml με βελόνη G23 X 30mm.

Το έτος 2007, η Αμερικανική υπηρεσία ΕΜΑ (Εnvironmental Management Accounting) έδωσε την έγκρισή της για τη χρήση του Υαλουρονικού «Hylan GF-20» στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδος του ώμου και της ποδοκνημικής.

Η Οστεοαρθρίτις της βάσεως του Αντίχειρος (Osteoarthritis of thumb) είναι αρκετά συχνή σε αμφότερα τα φύλα, από την ηλικία των 50 ετών ναι μετά. Αυτό οφείλεται στο ότι είναι άρθρωση κινήσεως σε δύο άξονες, οπότε καταπονείται διπλάσια από τα άλλα δάκτυλα. Λέγεται και Οστεοαρθρίτις της Πολυγωνομετακαρπίου αρθρώσεως ή και παλιότερα «Ριζάρθρωση» του Αντίχειρος.

Η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου φαίνεται να έχει θετική δράση στον πόνο και στην κινητικότητα στην πάθηση αυτή, ιδίως στο στάδιο Ι και ΙΙ. Στο στάδιο ΙΙΙ έχει φθαρεί πλήρως ο χόνδρος και τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά. Τεχνικώς η μέθοδος περιλαμβάνει διάταση της αρθρώσεως με “κινέζικο δάκτυλο bamboo” και υπό τοπική αναισθησία εγχύεται 1ml περίπου Υαλουρονικού Νατρίου. Δυστυχώς η έγχυση είναι δύσκολη, γίνεται υπό τάση και πονάει. Χρειάζεται βελόνη 23G Ινσουλίνης και η άρθρωση χωράει μετά βίας 1 έως 2 ml Υαλουρονικού νατρίου.

Τα κλινικά αποτελέσματα είναι θετικά και φαίνεται να διαρκούν δύο χρόνια, οπότε και μπορεί να επαναληφθεί η έγχυση.

Η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου στην Οστεοαρθρίτιδα του ώμου είναι περιορισμένη, τόσο λόγω της σπανιότητας της νόσου, όσο και λόγω των πτωχών αποτελεσμάτων στη βελτίωση της κλινικής εικόνας.

Αυτό οφείλεται στο ότι επί Οστεοαρθρίτιδος του ώμου, έχουν ήδη εγκατασταθεί δευτερογενείς επιπλοκές – αλλοιώσεις, όπως ατροφία των μυών, ρήξη του Τενοντίου Πετάλου, και Συμφυτική Θυλακίτις. Πάντως θεωρητικά μπορεί να δοκιμασθεί η χρήση εγχύσεων με πρόσθια ή οπίσθια προσπέλαση.

Απαιτούνται 3-5 Amps Sodium Hyaluronate 2ml και βελόνη G23 X 30mm. Στη συνέχεια ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει εντατική φυσικοθεραπεία. Από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν Υαλουρονικό Νάτριο στη θεραπεία Οστεοαρθρίτιδας και περιαρθρίτιδας του ώμου είναι οι Silverstein E, Leger R, Shea KP. σε μια προκριματική μελέτη.

Ο Blaine T, Moskowitz R, Udell J et al. το έτος 2008 σε πολυκεντρική μελέτη επίσης τεκμηρίωσαν τα αποτελέσματα.

Το έτος, 2010, Η Αμερικανική Ακαδημία Ορθοπεδικών δημοσίευσε κατευθυντήριες οδηγίες για τη χρήση Υαλουρονικών στην Οστεοαρθρίτιδα του ώμου.

Η Οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ), επίσης γνωστή ως εκφυλιστική αρθρίτιδα ή εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων είναι μια ομάδα μηχανικών ανωμαλιών που συνεπάγονται υποβάθμιση της αρθρώσεως, συμπεριλαμβανομένων του αρθρικού χόνδρου και υποχόνδριου οστού. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στις αρθρώσεις, ευαισθησία, δυσκαμψία, κλείδωμα, και μερικές φορές μία διάχυση υγρού στην περιοχή της άρθρωσης. Μια ποικιλία αιτιών (κληρονομικά, αναπτυξιακά, μεταβολικά και μηχανικά) μπορεί να κινήσουν τις διαδικασίες που οδηγούν σε απώλεια του χόνδρου. Όταν οι επιφάνειες των οστών είναι λιγότερο καλά προστατευμένες από χόνδρους, τα οστά είναι δυνατόν να εκτεθούν και να καταστραφούν. Ως αποτέλεσμα της μειωμένης κίνησης λόγω πόνου, οι περιφερειακοί μύες μπορεί να ατροφήσουν και οι σύνδεσμοι μπορεί να γίνουν πιο χαλαροί.

Η ΟΑ είναι η πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας, και η κύρια αιτία χρόνιας αναπηρίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επηρεάζει περίπου 8 εκατομμύρια ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο και περίπου 27 εκατομμύρια στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος, που προκαλεί αναπηρία και συχνά ακαμψία. Ο "πόνος" περιγράφεται γενικά ως απότομο άλγος, ή μια αίσθηση καψίματος στους συνδεόμενους μύες και τένοντες . Η ΟΑ μπορεί να προκαλέσει θόρυβο τριξίματος (που ονομάζεται "crepitus"), όταν η πληγείσα αρθρωση μετακινείται ή την αγγίζουμε, και οι ασθενείς μπορεί να βιώσουν σπασμό μυών και συσπάσεις στους τένοντες. Περιστασιακά, οι αρθρώσεις μπορεί επίσης να πληρωθούν με υγρό. Υγρός και κρύος καιρός αυξάνουν τον πόνο σε πολλούς ασθενείς.

Συμπτώματα και Διάγνωση.

Τα κύρια συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας είναι:

• Ο Πόνος στην άρθρωση που πάσχει. Στα πρώτα στάδια εμφανίζεται συνήθως μετά από κούραση και έντονη δραστηριότητα, κρατά μερικές εβδομάδες και υποχωρεί με ξεκούραση και απλά αναλγητικά φάρμακα. Σε προχωρημένα όμως στάδια ο πόνος γίνεται μόνιμος με κάθε κίνηση της άρθρωσης και υπάρχει ακόμα και στην ανάπαυση.
• Η Δυσκαμψία, η δυσκολία δηλ. στις πρώτες κινήσεις της άρθρωσης, όταν αυτή είχε μείνει για κάποιο διάστημα ακίνητη. Η δυσκαμψία αυτή στην αρχή είναι ήπια και υποχωρεί μετά από λίγα λεπτά, αλλά προοδευτικά γίνεται έντονη, μόνιμη και τελικά η άρθρωση χάνει την πλήρη κινητικότητα της.
• Η χωλότητα και η δυσκολία στις μετακινήσεις είναι τα βασικά συμπτώματα όταν η αρθρίτιδα έχει προσβάλει αρθρώσεις των κάτω άκρων
• Η Διόγκωση και η Παραμόρφωση της άρθρωσης είναι επίσης εκδηλώσεις προχωρημένης οστεοαρθρίτιδας.

Με όλα αυτά τα συμπτώματα, τελικά η άρθρωση γίνεται δυσλειτουργική, ο ασθενής αποφεύγει να την χρησιμοποιεί και αυτό έχει σαν πρόσθετη συνέπεια την ατροφία των μυών που βρίσκονται κοντά στην άρθρωση που πάσχει.

Για την διάγνωση και παρακολούθηση της οστεοαρθρίτιδας το ιστορικό και οι απλές ακτινογραφίες επαρκούν και μόνο σε ειδικές περιπτώσεις χρειάζεται να γίνει αξονική ή μαγνητική τομογραφία.Η ΟΑ συνήθως επηρεάζει τα άνω και κάτω άκρα , τη σπονδυλική στήλη, και τις αρθρώσεις μεγάλου φορτίου , όπως η άρθρωση του ισχίου και γόνατος , αν και θεωρητικά, οποιαδήποτε άρθρωση στο σώμα μπορεί να επηρεαστεί. Όπως η ΟΑ προχωρεί, οι αρθρώσεις που επηρεάζονται φαίνονται μεγαλύτερες, είναι σκληρές και επίπονες, και συνήθως αισθάνονται καλύτερα με ήπια χρήση, αλλά χειρότερα με υπερβολική ή παρατεταμένη χρήση, έτσι το διακρίνει από ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Σε μικρότερες αρθρώσεις, όπως στα δάκτυλα, μπορεί να σχηματιστούν , σκληρές οστεώδεις διευρύνσεις , ονομαζόμενες κόμβος του Heberden (για τις άπω διαφαλαγγικές αρθρώσεις) και / ή κόμβος του Bouchard (για τις εγγύς διαφαλαγγικές αρθρώσεις), και αν και δεν είναι απαραιτήτως επώδυνες, εντούτοις περιορίζουν την κίνηση των δακτύλων σημαντικά. η ΟΑ στα δάχτυλα οδηγεί στο σχηματισμό κάλων , καθιστώντας τα κόκκινα ή πρησμένα. Μερικοί άνθρωποι παρατηρούν αυτές τις φυσικές αλλαγές πριν αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε πόνο.

Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι η μηχανική καταπόνηση στις αρθρώσεις κρύβεται πίσω από κάθε είδος οστεοαρθρίτιδας, με πολλές και ποικίλες πηγές μηχανικής καταπόνησης, περιλαμβανομένων της απόκλισης των οστών που προκαλείται από συγγενή ή παθογόνα αίτια: Μηχανική βλάβη, μεγάλο σωματικό βάρος , απώλεια της δύναμης των μυών που υποστηρίζουν αρθρώσεις και δυσλειτουργία των περιφερικών νεύρων , που οδηγεί σε ξαφνικές ή ασυντόνιστες κινήσεις που καταπονούν τις αρθρώσεις. Ωστόσο, η άσκηση, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας σε περίπτωση απουσίας του τραυματισμού, δεν έχει βρεθεί να αυξάνει τον κίνδυνο ενός ατόμου να αναπτύξει οστεοαρθρίτιδα. Ούτε τα κατάγματα στις αρθρώσεις έχουν βρεθεί να παίζουν ρόλο.

Η πρωτογενής οστεοαρθρίτιδα είναι μια χρόνια εκφυλιστική διαταραχή που σχετίζεται με, αλλά δεν προκαλείται από τη γήρανση, καθώς υπάρχουν άνθρωποι που, στα ενενήντα τους χρόνια, δεν έχουν κλινικά ή λειτουργικά σημάδια της ασθένειας. Καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει, η περιεκτικότητα του χόνδρου σε νερό μειώνεται ως αποτέλεσμα μειωμένου πρωτεογλυκανικού περιεχομένου, με αποτέλεσμα ο χόνδρος να είναι λιγότερο ελαστικός. Χωρίς τις προστατευτικές επιδράσεις των πρωτεογλυκανών, οι κολλαγόνες ίνες του χόνδρου μπορεί να γίνουν ευαίσθητες στην αποικοδόμηση και έτσι να επιδεινωθεί ο εκφυλισμός. Φλεγμονή της γύρω αρθρικής κάψας μπορεί επίσης να προκύψει, αν και συχνά ήπια (σε σύγκριση με ό, τι συμβαίνει στη ρευματοειδή αρθρίτιδα). Αυτό μπορεί να συμβεί επειδή τα προϊόντα αποικοδόμησης του χόνδρου απελευθερώνονται στον αρθρικό χώρο, και τα επιθηλιακά κύτταρα της άρθρωσης προσπαθούν να τα απομακρύνουν. Νέες οστικές προεκβολές, που ονομάζεται "σπιρούνια" ή οστεόφυτα, μπορεί να σχηματιστούν στο περιθώριο των αρθρώσεων, ενδεχομένως σε μια προσπάθεια βελτίωσης της συμβατότητας των επιφανειών του αρθρικού χόνδρου. Αυτές οι αλλαγές των οστών, σε συνδυασμό με την φλεγμονή, μπορεί να είναι ταυτόχρονα επώδυνες και εξουθενωτικές.

Μια σειρά από μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει μια μεγαλύτερη επικράτηση της ασθένειας μεταξύ των αδελφών και κυρίως πανομοιότυπων διδύμων(μονοζυγωτικοί), που αποδεικνύουν μια κληρονομική βάση.

Έως 60 % των περιπτώσεων ΟΑ πιστεύεται ότι προκύπτουν από γενετικούς παράγοντες.

Και η πρωτοπαθής γενικευμένη κομβική ΟΑ και η διαβρωτική ΟΑ (ΔOA. ονομάζεται επίσης φλεγμονώδης ΟΑ) είναι υποσύνολα των πρωτογενών ΟΑ. Η ΔOA είναι πολύ λιγότερο συχνή, και πιο επιθετική φλεγμονώδης μορφή της ΟΑ, η οποία επηρεάζει συχνά τα περιφερικές διαφαλλαγικές αρθρώσεις και παρουσιάζει χαρακτηριστικές αλλαγές στην ακτινογραφία.

Η διάγνωση γίνεται με εύλογη βεβαιότητα, με βάση το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Οι ακτινογραφίες μπορούν να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση. Οι τυπικές αλλαγές που παρατηρούνται στην ακτινογραφία περιλαμβάνουν: στένωση της άρθρωσης, υποχόνδρια σκλήρυνση (αυξημένος σχηματισμός του οστού γύρω από την άρθρωση), σχηματισμός υποχόνδριας κύστης, και οστεόφυτα. Οι απλές ακτινογραφίες μπορεί να μην συσχετίζονται με τα ευρήματα κατά τη φυσική εξέταση ή με το βαθμό του πόνου. Συνήθως δεν είναι αναγκαίες για την κλινική διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας άλλες απεικονιστικές τεχνικές.

Το 1990, το Αμερικανικό Κολλέγιο Ρευματολογίας, χρησιμοποιώντας δεδομένα από μια πολυκεντρική μελέτη, ανέπτυξε ένα σύνολο κριτηρίων για την διάγνωση της οστεοαρθρίτιδας στο χέρι βασιζόμενη στη διεύρυνση σκληρών ιστών και οίδημα ορισμένων αρθρώσεων . Τα κριτήρια αυτά βρέθηκαν να είναι 92% ευαίσθητα και 98% ακριβή για την οστεοαρθρίτιδα της χειρός σε σχέση με άλλες οντότητες, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και οι σπονδυλοαρθροπάθειες.

Σχετικές παθολογίες των οποίων τα ονόματα μπορεί να συγχέονται με την οστεοαρθρίτιδα περιλαμβάνουν ψευδο-αρθροπάθειες. Αυτό προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις "ψευδο", που σημαίνει "ψευδής", και άρθρωση. Ακτινογραφικά αποτελέσματα καταλήγουν στη διάγνωση ενός κατάγματος σε μία άρθρωση, κάτι που δεν πρέπει να συγχέεται με την οστεοαρθρίτιδα, η οποία είναι μία εκφυλιστική παθολογία που επηρεάζει με υψηλή συχνότητα τις άπω φαλαγγικές αρθρώσεις σε γυναίκες ασθενείς. Μια εμφάνιση που θυμίζει γυαλισμένο ελεφαντόδοντο μπορεί επίσης να αναπτυχθεί στα οστά των προσβεβλημένων αρθρώσεων, γεγονός που αντικατοπτρίζει μια αλλαγή που ονομάζεται eburnation.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας, επειδή δεν ξέρουμε την αιτία της, δεν μπορεί να είναι αιτιολογική. Προσπαθούμε όμως, με διάφορα μέσα να επιβραδύνουμε την εξέλιξη της και να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα. Για αυτό τον σκοπό χρησιμοποιούμε διάφορα φυσικά μέσα και φάρμακα και στα τελικά στάδια την λύση την δίνουν χειρουργικές επεμβάσεις. Η θεραπεία γενικά περιλαμβάνει ένα συνδυασμό άσκησης, τροποποίηση του τρόπου ζωής και αναλγητικά. Αν ο πόνος γίνεται εξουθενωτικός, η αρθροπλαστική μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

(1) Φυσικά μέσα (Μη φαρμακευτική θεραπεία)

Τα φυσικά μέσα είναι κατάλληλα και βοηθητικά για κάθε στάδιο οστεοαρθρίτιδας. Σε αυτά περιλαμβάνονται η Φυσικοθεραπεία, η Υδροθεραπεία και ειδικές Ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της άρθρωσης. Επίσης, πολλή σημαντική ανακούφιση προσφέρουν η απώλεια βάρους και χρησιμοποίηση βοηθημάτων κατά την βάδιση (Νάρθηκες, μπαστούνια, περιπατητήρες.)

(2) Φαρμακευτική θεραπεία

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας ανήκουν κυρίως στην κατηγορία των αναλγητικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, τα οποία χορηγούνται είτε ως ενέσιμα είτε από το στόμα είτε υπό μορφή αλοιφών για τοπική χρήση.

Όταν τα ενοχλήματα της αρθρίτιδας είναι ήπια, τότε τα απλά αναλγητικά φάρμακα ή η τοπική χρήση αντιφλεγμονωδών αλοιφών και διαλυμάτων επαρκούν και περιορίζουν ικανοποιητικά τα συμπτώματα.

Σε πιο έντονες ενοχλήσεις χορηγούνται αντιφλεγμονώδη φάρμακα, προσπαθώντας να τα δώσουμε στην μικρότερη δυνατή δόση και για το μικρότερο αναγκαίο διάστημα, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι παρενέργειες που συνοδεύουν αυτά τα φάρμακα. Συνήθως τα προβλήματα που προκύπτουν από τα αντιφλεγμονώδη επηρεάζουν το γαστρεντερικό σύστημα, με κίνδυνο να προκαλέσουν γαστρορραγία, αλλά και το καρδιαγγειακό σύστημα, ειδικά όσους πάσχουν από υπέρταση.

Στις παροξύνσεις της εκφυλιστικής οστεοαρθρίτιδας, η ενδοαρθρική έγχυση κορτιζόνης δίνει άμεσα, καλά αποτελέσματα για αρκετό χρονικό διάστημα, δεν θα πρέπει όμως να επαναλαμβάνεται συχνά, παρά μόνο 1-2 φορές το χρόνο.

Τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιούνται ευρύτατα ενδοαρθρικές εγχύσεις με υαλουρονικά, τα οποία θεωρείται οτι έχουν λιπαντικές, αντιφλεγμονώδεις και αναλγητικές ιδιότητες . Χρησιμοποιούνται καθημερινά στο ιατρείο μας με καλά αποτελέσματα στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά έχουν μικρή απόδοση σε προχωρημένα στάδια της αρθρίτιδας (συνεδρίες κατόπιν ραντεβού).

(3) Εναλλακτικές θεραπείες

στο ιατρείο μας χρησιμοποιουνται (σε επίμονες καταστάσεις):

α). ενδοαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος στις αρθρώσεις του γόνατος και του ώμου (συνεδρίες κατόπιν ραντεβού)

β). τοπικές θεραπείες μεσοθεραπείας με χρήση κολλαγόνου τριπλής έλικας (medical device) (συνεδρίες κατόπιν ραντεβού)

γ). ενδοαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος σε συνδυασμό με χονδροιτίνη στις αρθρώσεις του γόνατος και του ώμου (συνεδρίες κατόπιν ραντεβού)

δ). αντιμετώπιση του τοπικού πόνου, της δυσκαμψίας αλλά και της φλεγμονής, με τη μέθοδο της στεγνής βελόνας στα trigger points (εξωτερική συνεργασία στο χώρο του ιατρείου μας με εξειδικευμένη φυσικοθεραπέυτρια), ακολουθούμενο από εξατομικευμένο ασκησιολόγιο και manual therapy (συνεδρίες κατόπιν ραντεβού)

(4) Χειρουργική αντιμετώπιση

Οι χειρουργικές επεμβάσεις στην οστεοαρθρίτιδα αποσκοπούν είτε στο να επιβραδύνουν τη εξέλιξή της και να ανακουφίσουν από τα έντονα ενοχλήματα είτε στην αντικατάσταση της φθαρμένης άρθρωσης με τεχνητή άρθρωση.

Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν η αρθροσκοπική έκπλυση της άρθρωσης, η οποία γίνεται μόνο στο γόνατο και συνήθως προσφέρει πρόσκαιρη μόνο βελτίωση, για διάστημα ολίγων ετών, όπως και οι οστεοτομίες που έχουν ως ένα βαθμό προληπτικό χαρακτήρα και στοχεύουν στην διόρθωση του ανατομικού άξονα της άρθρωσης προστατεύοντας την από την φθορά που προκαλούν οι παρεκλίσεις από το φυσιολογικό, και προετοιμάζουν το πεδίο για ενδεχόμενη μελλοντική ριζικότερη χειρουργική αντιμετώπιση (αρθροπλαστική).

Στα τελικά στάδια, όπου καμία φαρμακευτική ή άλλη θεραπευτική αγωγή δεν μπορεί να βοηθήσει και να ανακουφίσει τον ασθενή από τα έντονα ενοχλήματα και την αναπηρία που έχει προκαλέσει η μόνη λύση είναι η χειρουργική επέμβαση τοποθέτησης τεχνητής άρθρωσης. Η επέμβαση αυτή λέγεται ολική αρθροπλαστική, γίνεται τα τελευταία 20 χρόνια με μεγάλη επιτυχία με πιο συχνή εφαρμογή στο ισχίο και στο γόνατο λιγότερο συχνά στον ώμο και αρκετά σπάνια , στον αγκώνα και στην ποδοκνημική άρθρωση.

Οι ολικές αρθροπλαστικές, αν και είναι μεγάλες επεμβάσεις, είναι σε γενικές γραμμές ασφαλείς και δίνουν άριστα αποτελέσματα για διάστημα περισσότερο των 10 -15 χρόνων. Εχουν όμως και σοβαρές επιπλοκές, όπως η μετεχγειρητική λοίμωξη και η χαλάρωση της πρόθεσης και για αυτό κάθε ασθενής έχει μια πλήρη ενημέρωση, πριν αποφασίσει να υποβληθεί σε μια τέτοια επέμβαση.

Η πάθηση αυτή οφείλεται σε προστριβή του διογκωμένου Υπερακανθίου Τένοντα στο αλλοιωμένο υπακρωμιακό θύλακο και το ακρώμιο.

Η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου στο σύνδρομο Υπακρωμιακής Προστριβής είναι σχετικά πρόσφατη, από το έτος 2005. Τα μέχρι στιγμής κλινικά αποτελέσματα είναι πολύ καλά έως άριστα, εφόσον ο ασθενής συνεργασθεί και κάνει τις δέουσες ασκήσεις απαγωγής και στροφών.

Η έγχυση Υαλουρονικού νατρίου γίνεται με οπίσθια Υπακρωμιακή προσπέλαση μέσα στον υπακρωμιακό θύλακο. Χρειάζονται βελόνη G23 X 30mm και μετά από τοπική αναισθησία εγχύονται 3 Amps Sodium Hyaluronate.

Στη συνέχεια ο ασθενής ακολουθεί κινησιοθεραπεία απαγωγής και στροφών του ώμου. Την κλινική αποτελεσματικότητα του Υαλουρονικού Νατρίου επιβεβαίωσαν οι Ιάπωνες Saito S και συνεργάτες το έτος 2010.

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνος (ΣΚΣ, The Carpal Tunnel Syndrome) είναι μια συχνή πάθηση των χεριών, ιδίως των γυναικών η οποία προκαλεί πόνο, μουδιάσματα και ατροφίες στην άκρα χείρα. Η αναλογία γυναικών – ανδρών είναι 9:1. Η πάθηση δεν είναι επικίνδυνη, αλλά είναι ενοχλητική και συνήθως εάν δεν κάνει κάποιο κύκλο μετά τον οποίο αυτοϊάται, διατρέχει χρονικό διάστημα 5-10 ετών οπότε τα ενοχλήματα σταματούν μέν, αλλά στα χέρια παραμένουν ατροφίες και μυϊκή αδυναμία. Αυτός είναι ο κύριος λόγος πού είναι απαραίτητη η θεραπεία. Παθοφυσιολογικά το Σύνδρομο καρπιαίου Σωλήνος οφείλεται σε δυσαρμονία του χώρου του καρπιαίου σωλήνος και του χώρου που καταλαμβάνουν οι διερχόμενοι τένοντες με το μέσο νεύρο. Συνεπώς το ΣΚΣ δεν είναι μία πάθηση, όπως το λέει και η ονομασία του είναι σύνδρομο, οφειλόμενο σε διάφορες παθήσεις. Οι κυριότερες από αυτές τις παθήσεις ταξινομούνται στις εξής ομάδες:

Διόγκωση-Τενοντοελυτρίτιδα Καμπτήρων Τενόντων άκρας Χειρός από υπερκαταπόνηση του χεριού (π.χ. χειριστές ηλεκτρονικών υπολογιστών, στενογράφοι, γραμματείς, κτηνοτρόφοι, οικοδόμοι, κομμώτριες, γεωργοί, οδηγοί τροχοφόρων και χειριστές μηχανημάτων, κλπ).

Διόγκωση Τενόντων από ορμονικές διαταραχές, όπως παθήσεις του θυρεοειδούς και των ωοθηκών, (εμμηνόπαυση, εγκυμοσύνη, λοχεία, κλπ).

Όλα τα προαναφερθέντα αίτια, προκαλούν διόγκωση των ελύτρων και των τενόντων εντός του Καρπιαίου Σωλήνος με αποτέλεσμα αύξηση της πιέσεως εντός αυτού. Φυσικό είναι να υφίσταται την πίεση ο "πιο αδύναμος κρίκος" εντός του Σωλήνος, που είναι το Μέσο Νεύρο. Σε αρχικό στάδιο πιέζονται τα μικρά αγγεία του περινευρίου και στη συνέχεια όλο το νεύρο με αποτέλεσμα διαταραχή της αγωγιμότητας αυτού. Το νεύρο διογκώνεται και παρουσιάζει στικτές μακροσκοπικές αιμορραγίες. Σε χρόνιες παραμελημένες περιπτώσεις το Μέσο Νεύρο παρουσιάζει ενδονευρική ίνωση και μόνιμη λειτουργική βλάβη.

Σπανιότερα η πάθηση οφείλεται σε σακχαρώδη διαβήτη, ή σε συγγενή στένωση του καρπιαίου σωλήνος.

Πολλές περιπτώσεις ΣΚΣ οφείλονται σε κακή θέση του καρπού κατά τη δακτυλογράφηση σε υπολογιστή. Γι’ αυτό και τα νέα πληκτρολόγια έχουν μία νέα προέκταση στήριξης του καρπού. Η πάθηση έχει ονομασθεί δημοσιογραφικά και «νόσος των δακτυλογράφων» ή «νόσος των χειριστών υπολογιστών».

Τα τελευταία χρόνια ανακαλύφθηκε και ένα άλλο αίτιο Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος, η λήψη των φαρμάκων Tamoxifen και Arimidex.

Ορισμένες περιπτώσεις Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος, συνυπάρχουν με παγίδευση της ρίζας Α6 στον αυχένα, λόγω αυχενικής δισκοπάθειας. Αυτό λέγεται «Σύνδρομο Διπλής Πιέσεως» (Double Crush Syndrome) και έχει περιγραφεί από τη δεκαετία του 80.

Επίσης σπάνια έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου συνυπάρχει Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος με ταυτόχρονη πίεση του Μέσου Νεύρου στο αντιβράχιο, από τον Στρογγύλο Πρηνιστή Μύ.

Εχουν αναφερθεί περιπτώσεις σπάνιες Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος από εκδοσωληνικά γάγγλια ή όγκους, αλλά και Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος από ιστολογικές αλλοιώσεις Αμυλοείδωσης. Αναφέρεται και περίπτωση υποτροπής Καρπιαίου Σωλήνος (είχε χειρουργηθεί) από Αμυλοείδωση σε νεφροπαθή υπό αιμοκάθαρση.

Το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος (στην αρχή) έχει παράξενα συμπτώματα και ποτέ δεν είναι τα ίδια σε όλους τους ασθενείς. Γι αυτό εύκολα διαφεύγει από την έγκαιρη διάγνωση ακόμα και έμπειρων ορθοπεδικών ή νευρολόγων. Σε αρκετές περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι ασαφή, ο ασθενής «δεν ξέρει που πονάει ακριβώς» και λέει «πονάω παντού και μου μουδιάζουν όλα τα δάκτυλα» στο άνω άκρο από τα δάκτυλα μέχρι τον ώμο. Άλλοι ασθενείς λένε «με πονάει ο ώμος», άλλοι λένε «μουδιάζει όλο το χέρι μου» εννοώντας όλο το άνω άκρο. Συνήθως ο ασθενής παρουσιάζει πόνο στα χέρια και στο αντιβράχιο, και μουδιάσματα στα 3-4 δάκτυλα κερκιδικώς, και σπανιότερα μυϊκή αδυναμία (του "πέφτουν τα αντικείμενα από τα χέρια"). Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται αρχικά τις νυχτερινές ώρες και με την πάροδο του χρόνου σε όλη τη διάρκεια της ημέρας, με συνοδό ελάττωση της αφής. Σε παραμελημένες περιπτώσεις παρουσιάζεται και ατροφία των μυών του θέναρος, που νευρώνονται από το μέσο νεύρο, με συνοδό αδυναμία αντίθεσης του αντίχειρα. Η θεραπεία του συνδρόμου του καρπίαιου σωλήνα είναι χειρουργική και συνίσταται στην διατομή του παλαμιαίου εγκάρσιου συνδέσμου. Οι μισοί ασθενείς έχουν τα συμπτώματα τη νύχτα και χάνουν τον ύπνο τους, ενώ οι άλλοι μισοί τα έχουν την ημέρα. Σε παραμελημένες περιπτώσεις Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος παρατηρείται ατροφία των μυών του θέναρος και λειτουργική αδυναμία του χεριού. Για πρακτικούς λόγους, από την κλινική εικόνα και τα ηλεκτρονευρογραφικά ευρήματα ταξινομούμε το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος σε τρία στάδια βαρύτητας, το στάδιο Ι (ελαφρές περιπτώσεις), το στάδιο ΙΙ (εγκατεστημένο με έντονα ευρήματα κλινικά και ΗΝΓ), και το στάδιο ΙΙΙ (παραμελημένο με ατροφίες).

Από το έτος 2007 η Αμερικανική Εταιρεία Ορθοπεδικών έχει καθιερώσει εδικό πρωτόκολλο για την ακριβή διάγνωση και θεραπεία των ασθενών με Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος. Το ιστορικό και μόνο είναι αρκετό για να βάλει τη διάγνωση του Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος σε μεγάλο ποσοστό. Η κλινική εξέταση δεν προσφέρει πολλά ευρήματα για διάγνωση. Δύο ειδικές δοκιμασίες είναι συνήθως χρήσιμες. Η μία είναι η κάμψη του καρπού, πού ανευρίσκεται μειωμένη και επώδυνη. Η δεύτερη δοκιμασία είναι το Test Phalen. Οδηγούμε τον καρπό σε έκταση και μετά από ένα λεπτό περίπου ο ασθενής εμφανίζει μουδιάσματα στά 3,5 Κερκιδικώς δάκτυλα. Το Test Phalen έχει βρεθεί θετικό στις διάφορες εργασίες από 48%-80% των ασθενών με Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνος. Το Test δείχνει σχετικώς χαμηλή ευαισθησία (67%) και ειδικότητα (59%) και δεν έχει αποδειχθεί στατιστικά σημαντικός συνδυασμός με τα ηλεκτροφυσιολογικά ευρήματα. Αλλα δευτερεύοντα Τest είναι το Test Tinel και το Test Flick. Είναι γνωστό ότι, άλλες παθήσεις που δημιουργούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά του Συνδρόμου Καρπιαίου Σωλήνος, είναι η Αυχενική Ριζοπάθεια λόγω Κήλης Δίσκου Αυχένος, η Περιφερική Πολυνευρίτις, το Σύνδρομο του Στρογγύλου Πρηνιστή, και σπάνια η Πολλαπλή Σκλήρυνση ("Σκλήρυνση κατά Πλάκας"). Γι' αυτό, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή να αποκλεισθούν αυτές οι περιπτώσεις πριν αποφασισθεί θεραπεία.

Θεωρείται άκρως απαραίτητο πριν την χειρουργική επέμβαση να έχει γίνει τεκμηριωμένη διάγνωση του Συνδρόμου καρπιαίου Σωλήνος με Ηλεκτρομυογράφημα – Ηλεκτρονευρογράφημα.

Χειρουργική Θεραπεία ΣΚΣ

Οι σοβαρές περιπτώσεις του Σύνδρομου Καρπιαίου Σωλήνος (στάδιο ΙΙΙ) χρειάζοται εγχείρηση διάνοιξης. Η κλασσική εγχείρηση γίνεται με τοπική αναισθησία και διαρκεί 17-25 λεπτά. Γίνεται σε χειρουργείο, σε Ιδιωτική Κλινική στο κέντρο της Αθήνας, στο οποίο η παραμονή του ασθενούς διαρκεί συνολικά περίπου 3 ώρες (εισιτήριο μίας ημέρας). Η κλασσική χειρουργική τομή έχει μήκος περίπου 4 cm και χρειάζονται 6-8 ράμματα 3/0 ή 4/0 Εthilon, τα οποία τοποθετούνται έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τη μετεγχειρητική ουλή. Ο ασθενής ανακουφίζεται ήδη από την πρώτη βραδιά. Αυτό είναι και η καλύτερη ένδειξη επιτυχίας της επέμβασης. Προσπάθειες για μικρότερη τομή (1–2 cm) είχαν ΔΙΕΘΝΩΣ κακά αποτελέσματα στη διαδικασία της επέμβασης (ατελής διάνοιξη, παραμένουσες αιμωδίες, αιμορραγίες) και γιαυτό και δεν την εφαρμόζουμε. Τοποθετούμε αφαιρούμενο πηχεοκαρπικό νάρθηκα ακινητοποίησης. Σε 15 μέρες γίνεται αφαίρεση των ραμμάτων και ο ασθενής επανέρχεται σε χειρωνακτική εργασία σε 30 μέρες.

Τι είναι η οστεοπόρωση;

Είναι μια νόσος των οστών, που οφείλεται σε μείωση της οστικής πυκνότητας και αλλοίωση της μικροαρχιτεκτονικής δομής των οστών. Το αποτέλεσμά της είναι η μειωμένη οστική αντοχή, και από αυτό προκύπτει αυξημένη ευθραυστότητα των οστών και αυξημένος κίνδυνος καταγμάτων.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ οστεοπόρωσης και οστεοπενίας;

Σύμφωνα με τις νέες οδηγίες:

στην ΟΣΤΕΟΠΕΝΙΑ έχουμε χαμηλή οστική πυκνότητα, τόση, ώστε δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα η οστική αντοχή.

στην ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ έχουμε ακόμα χαμηλότερη οστική πυκνότητα, τόση, ώστε να επηρεάζεται η οστική αντοχή.

Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας γίνεται με τα ειδικά μηχανήματα της οστικής πυκνομετρίας. Με αυτήν την εξέταση συγκρίνεται η τιμή του εξεταζόμενου με εκείνη ενός υγιή νεαρού ενήλικα και εκφράζεται αριθμητικά με ποσοστιαίες μονάδες του αριθμού T-score. Πόσες δηλαδή μονάδες πιο κάτω από το φυσιολογικό βρίσκεται ο εξεταζόμενος.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτές τις μετρήσεις, οστεοπενία έχει όποιος εμφανίζει τιμές -1,1 έως -2,4, ενώ οστεοπόρωση όποιος βρίσκεται με τιμές πιο κάτω από το -2,5. Όταν οι τιμές είναι χαμηλότερες του -3.5 τότε πρόκειται για βαριά οστεοπόρωση.

Δεν αρκεί όμως να γνωρίζουμε απλά τους αριθμούς της μέτρησης. Γίνονται και λάθη, όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω.

Πότε εμφανίζεται η οστεοπόρωση;

Στις γυναίκες αρχίζει η οστική αραίωση, συνήθως, μετά την εμμηνόπαυση.

Στην συνέχεια, η απώλεια της οστικής μάζας γίνεται εντονότερη, με ρυθμό που σε άλλες γυναίκες είναι ταχύς και σε άλλες βραδύς.

Χαμηλή οστική μάζα όμως μπορεί να εμφανίσουν και γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση, άνδρες ακόμα και παιδιά σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις. Επίσης η συνεχής χορήγηση ορισμένων φαρμάκων, όπως η κορτιζόνη, ή διάφορα χρόνια νοσήματα, όπως η μεσογειακή αναιμία, προκαλούν την λεγόμενη δευτεροπαθή οστεοπόρωση. Τα άτομα αυτά ανεξάρτητα από την ηλικία και το φύλο τους θα πρέπει να υπολογίζονται ως οστεοπορωτικά και θα πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία.

Η οστεοπόρωση αφορά και τους άνδρες;

Γνωρίζουμε εδώ και μια δεκαετία ότι η οστεοπόρωση επηρεάζει και τον ανδρικό πληθυσμό. Τα τελευταία χρόνια γίνεται επιτέλους και στο ευρύ κοινό γνωστό ότι η οστεοπόρωση αφορά και τους άνδρες. Πολύ γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι εμφανίζεται στις μεγαλύτερες ηλικίες ως γεροντική οστεοπόρωση ενώ στις νεότερες ηλικίες σχετίζεται με παθολογικά προβλήματα, κυρίως υπογοναδισμό, είτε με την λήψη φαρμάκων. Είναι παραδεκτό πως κάθε άνθρωπος μετά την ηλικία των 65 ετών, ειδικά με χρόνιο άλγος στη σπονδυλική στήλη πρέπει να ελεγχθεί άμεσα με τη μέθοδο της Οστικής Πυκνομετρίας.

Από τι κινδυνεύουμε όταν πάσχουμε από οστεοπόρωση;

Όταν έχει μειωθεί η οστική αντοχή από την οστεοπόρωση υπάρχει κίνδυνος, με μικρή βία, να προκληθεί κάταγμα σε κάποιο σημείο του σκελετού. Μιλώντας για μικρή βία εννοούμε μια απλή πτώση ή μια έντονη μυϊκή προσπάθεια.

Επειδή όμως η οστική αντοχή που καθορίζει και την επικινδυνότητα για κάταγμα δεν εξαρτάται μόνο από την οστική πυκνότητα αλλά και από άλλες παραμέτρους, που σχετίζονται με την ποιότητα των οστών, έχουν παρατηρηθεί αρκετές περιπτώσεις ασθενών που έπαθαν κάταγμα με σχετικά μικρή βία ενώ η οστική τους μέτρηση έδειξε οστεοπενία. Εξάλλου νέες μελέτες έδειξαν αυξημένη ευπάθεια σε κατάγματα σε άνδρες και γυναίκες στους οποίους η μέτρηση έδειξε πως έπασχαν από οστεοπένια, και δυστυχώς οι ιατροί στους οποίους είχαν απευθυνθεί δεν είχαν δώσει την πρέπουσα σημασία στις λεπτομέρειες της μέτρησης αλλά και στο ιστορικό του κάθε ασθενούς, ώστε να λάβουν εξατομικευμένη αγωγή. Γι αυτό και οι ασθενείς με οστεοπενία δεν πρέπει να εφησυχάζουν αλλά να ελέγχουν με εξειδικευμένο και πιστοποιημένο ιατρό την επικινδυνότητα τους για κάταγμα.

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα συμβαίνουν κυρίως στην περιοχή της σπονδυλικής στήλης, του ισχίου και του καρπού, είναι αρκετά σοβαρά και πολλές φορές για την αντιμετώπισή τους χρειάζεται χειρουργική επέμβαση.

Το κακό με την οστεοπόρωση είναι ότι δεν προειδοποιεί με κάποια πρώτα συμπτώματα και έτσι το κάταγμα αποτελεί συχνά την πρώτη εκδήλωση της νόσου. Είναι στην ευχέρεια του θεράποντα ιατρού να συστήσει τη διενέργεια Οστικής Πυκνομετρίας σε ειδικό πιστοποιημένο εργαστήριο, η οποία ίσως δείξει πρώιμη απώλεια οστού, και μερικές φορές κάποια υποκείμενη νόσο.

Λάθη που δυστυχώς συμβαίνουν πολύ συχνά.

Σε πολλές περιπτώσεις οι εξετάσεις που γράφει ο ιατρός, ενώ εκτελούνται σε πιστοποιημένα εργαστήρια, τυγχάνουν εκτίμησης από τους ακτινολόγους και τους βιοπαθολόγους, ή ακόμα (σε μεμονωμένες περιπτώσεις) από τις γραμματείες των εργαστηρίων, με αποτέλεσμα ο εξεταζόμενος να πιστεύει πως έχει εκτιμηθεί η κατάσταση της υγείας του από ιατρό. Έτσι, δεν επιστρέφει στον ιατρό που έγραψε τα παραπεμπτικά για να γνωματεύσει τις απαντήσεις, και έτσι η πάθηση παραμένει αδιάγνωστη ή (στην καλύτερη των περιπτώσεων) πολλές φορές χωρίς παρακολούθηση. Έτσι, η κατάσταση χειροτερεύει, η ασθένεια απορρυθμίζεται και δυσκολεύει την αντιμετώπισή της.

Η εμπειρία του εξειδικευμένου κλινικού ιατρού είναι αναντικατάστατη.

Για εμάς ΠΟΤΕ δεν αρκεί το γραπτό συμπέρασμα από τα εργαστήρια, πρέπει ΠΑΝΤΑ να δούμε μπροστά μας ΟΛΟΥΣ τους αριθμούς από ΟΛΕΣ τις σελίδες διότι δεν βασιζόμαστε σε έναν μόνο αριθμό που βρίσκεται συνήθως στην πρώτη σελίδα, ειδικά όταν συγκρίνουμε μετρήσεις διαφορετικών ετών. Αν δείτε γιατρό να κοιτάζει ΜΟΝΟ την πρώτη σελίδα και να σας απαντάει σε ερώτηση, τότε να είστε σίγουροι πως ΠΡΕΠΕΙ να συμβουλευτείτε κάποιον άλλον, ειδικότερο.

Διάγνωση της οστεοπόρωσης πριν από το κάταγμα.

Οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για τις ειδικές εξετάσεις που υπάρχουν για την διάγνωση της οστεοπόρωσης.

Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας και ειδικές βιοχημικές αναλύσεις (όπου αυτές χρειάζονται) σε ειδικά πιστοποιημένα εργαστήρια δείχνουν το μέγεθος της οστικής αραίωσης και αν αυτή χρειάζεται ειδική θεραπεία.

Όλες οι επιστημονικές οργανώσεις που ασχολούνται με την οστεοπόρωση έχουν καταλήξει ότι η πρώτη μέτρηση οστικής πυκνότητας στον γυναικείο πληθυσμό θα πρέπει να γίνεται μετά την εμμηνόπαυση.

Ο έλεγχος γυναικών πριν την εμμηνόπαυση θα πρέπει να είναι επιλεκτικός και μόνο όταν ο γιατρός εκτιμά για διαφόρους λόγους ότι είναι απαραίτητη. Ωστόσο, αν υπάρχει μια μέτρηση οστικής πυκνότητας πριν την εμμηνόπαυση μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο συγκριτικό στοιχείο για μελλοντικές μετρήσεις και εργαλείο για τη μελέτη της εξέλιξης της νόσου.

Όσο για τους άνδρες, είναι παραδεκτό πως κάθε άνθρωπος μετά την ηλικία των 65 ετών, ειδικά με χρόνιο άλγος στη σπονδυλική στήλη πρέπει να ελεγχθεί άμεσα με τη μέθοδο της Οστικής Πυκνομετρίας.

Η πρόληψη της οστεοπόρωσης.

Όλες οι γυναίκες ανεξάρτητα από την ηλικία τους θα πρέπει να έχουν σωστή ενημέρωση για το τι σημαίνει οστεοπόρωση και πως μπορούν να την προλάβουν.

Παρ’ όλο που η οστεοπόρωση εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από κληρονομικά αίτια είναι δυνατόν, με μέτρα που θα πάρουμε σε νεαρή ηλικία, να προλάβουμε τις σοβαρές μελλοντικές επιπτώσεις της πάθησης. Ο κύριος στόχος στην πρόληψη είναι να αποκτήσουμε την μεγαλύτερη δυνατή κορυφαία οστική πυκνότητα. Με την έννοια κορυφαία οστική πυκνότητα εννοούμε την μεγαλύτερη τιμή οστικής μάζας που θα φθάσει κάποιος στο τέλος της σκελετικής του ανάπτυξης και ωρίμανσης, που ολοκληρώνεται στην ηλικία των 25 – 28 χρόνων. Επιδίωξη κάθε νεαρού ατόμου θα πρέπει να είναι η απόκτηση αυξημένων αποθεμάτων οστού, ώστε να υπάρχουν περιθώρια απώλειας οστικής μάζας σε μεγαλύτερη ηλικία και να είναι έτσι μειωμένος ο κίνδυνος να συμβεί ένα οστεοπορωτικό κάταγμα στο μέλλον.

Στα προληπτικά μέτρα που συνιστώνται για την επίτευξη αυτού του στόχου περιλαμβάνονται η σωστή διατροφή σε γαλακτοκομικά, που είναι η κύρια πηγή του απαραίτητου για τον οργανισμό μας ασβεστίου, η συνεχής, καθημερινή αν είναι δυνατόν, σωματική άσκηση, και η αποφυγή αλκοόλ και καπνίσματος.

Ο ρόλος του ασβεστίου και της βιταμίνης D.

Το ασβέστιο και η βιταμίνη D, είναι απαραίτητα στοιχεία για την υγεία των οστών μας σε όλες τις ηλικίες και σε όλη την διάρκεια της ζωής μας.

Το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι δεν θα πρέπει να λείπουν από το καθημερινό μας διαιτολόγιο. Καλύτερα να προτιμάμε τις μορφές με χαμηλά λιπαρά και να διαλέγουμε αυτά που είναι εμπλουτισμένα και με βιταμίνη D . Επίσης θα πρέπει να ξέρουμε το πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η βιταμίνη D στην υγεία τόσο των οστών μας όσο και του μυϊκού μας συστήματος. Κανονικά θα έπρεπε να καλύπτουμε τις ανάγκες μας σε βιταμίνη D με την συστηματική, αλλά χωρίς υπερβολές, έκθεση μας στον ήλιο, όλο τον χρόνο και όχι μόνο το καλοκαίρι .Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά να λιαζόμαστε συχνά για 20 με 30 λεπτά χωρίς αντηλιακό. Συνήθως , ο τρόπος ζωής μας στις μεγάλες πόλεις δεν επιτρέπει να έχουμε σωστή διατροφή και συχνή έκθεση στον ήλιο, γι’ αυτό τα συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D είναι απαραίτητα και οπωσδήποτε θα πρέπει να συνοδεύουν κάθε θεραπευτική αγωγή της οστεοπόρωσης.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση οστεοπόρωσης;

Οι παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της οστεοπόρωσης είναι η πρόωρη εμμηνόπαυση, το ιδιαίτερα χαμηλό σωματικό βάρος, η μειωμένη πρόσληψη σε Ασβέστιο και βιταμίνη D αλλά και οι «κακές» συνήθειες της καθημερινής μας ζωής όπως το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση καφέ και αλκοόλ καθώς και απουσία άσκησης.

Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι αλλάζοντας τις καθημερινές μας συνήθειες μπορούμε να μειώσουμε την πιθανότητα εμφάνισης οστεοπόρωσης.

Σχετικά με τον θυρεοειδή, επειδή οι περισσότεροι ασθενείς ενδιαφέρονται για την σχέση που έχουν οι παθήσεις του θυρεοειδούς με την οστεοπόρωση θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ο υπερθυρεοειδισμός ή η κακή ρύθμιση του υπερθυρεοειδισμού αποτελεί έναν επιπλέον προδιαθεσικό παράγοντα.

Η αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.

Η επιλογή της θεραπευτικής αγωγής, το πότε πρέπει να ξεκινήσει, με ποια φάρμακα και για πόσο διάστημα, είναι κάτι που θα πρέπει να το αποφασίσει ο γιατρός ανάλογα με την περίπτωση του κάθε ασθενούς.

Υπάρχουν όμως γενικοί κανόνες που θα πρέπει να είναι γνωστοί και στους ασθενείς. Ετσι, θα πρέπει να τεθούν σε θεραπευτική αγωγή όταν η μέτρηση οστικής πυκνότητας δείξει τιμές χαμηλότερες των -2,5 Μονάδων. Επίσης χρειάζονται θεραπεία, ανεξάρτητα από τις τιμές της οστικής μάζας, αν υπάρχει ιστορικό προηγούμενου οστεοπορωτικού κατάγματος ή ασθενείς με οστεοπενία, που έχουν όμως πρόσθετους παράγοντες κινδύνου.

Αντι-οστεοπορωτικά φάρμακα

Σήμερα υπάρχουν αρκετά φάρμακα για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης. Μια κατηγορία αυτών των φαρμάκων μειώνει την οστική απώλεια ενώ μια άλλη ενισχύει την οστική παραγωγή. Τα Διφωσφονικά (αλενδρονάτη – ετιδρονάτη – ιβανδρονάτη – ρισεδρονάτη), αλλά και τα SERMs (ραλοξιφαίνη – βασεδοξιφάινη) ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, ενώ η Παραθορμόνη στην δεύτερη. Υπάρχει επίσης το Ρανελικό Στρόντιο που έχει μεικτή δράση. Τα τελευταία χρόνια έχει κυκλοφορήσει νέο φάρμακο που λέγεται Ντενοσουμάμπη και που ανήκει και αυτό στην πρώτη κατηγορία.

Η επιλογή του φαρμάκου γίνεται από τον εξειδικευμένο γιατρό με βάση το ιστορικό, την ηλικία, το φύλο και την βαρύτητα της νόσου, και ιδίως από την εκτίμηση από τον ιατρό του ρυθμού και του τύπου του οστικού μεταβολισμού και της οστικής εναλλαγής. Η χορήγηση αυτών των φαρμάκων μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Μερικά χορηγούνται από το στόμα, είτε κάθε ημέρα είτε κάθε εβδομάδα, άλλα με υποδόρια ή ενδοφλέβια ένεση σε καθημερινή βάση ή σε διαστήματα πιο αραιά που μπορεί να είναι κάθε 6 μήνες ή κάθε χρόνο. Σε καμία περίπτωση πάντως δεν είναι σωστό να λαμβάνουμε οποιοδήποτε φάρμακο επειδή κάποιο συγγενικό ή φιλικό πρόσωπο έτυχε να το λαμβάνει ως θεραπεία. κάθε αγωγή οφείλει να είναι εξατομικευμένη, αποφασισμένη από εξειδικευμένο ιατρό και όχι από το φαρμακοποιό μας.

Αν συμβεί ένα οστεοπορωτικό κάταγμα.

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα συμβαίνουν κυρίως στην περιοχή της σπονδυλικής στήλης, του ισχίου και του καρπού. Η αντιμετώπιση ενός οστεοπορωτικού κατάγματος χρειάζεται την φροντίδα ενός ειδικού γιατρού (ορθοπαιδικού) και η θεραπεία θα είναι χειρουργική ή συντηρητική ανάλογα από το είδος, την βαρύτητα και την εντόπιση του κατάγματος. Εκείνο που έχει σημασία είναι να λάβει υπόψη του αυτός που έχει υποστεί το κάταγμα, ότι έχει πλέον αυξημένη πιθανότητα για επόμενα κατάγματα. Θα πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίσει, με συστηματικό τρόπο, την οστεοπόρωση, η οποία και είναι η κύρια υπεύθυνη για την πρόκληση του κατάγματος του, προσφεύγοντας στους εξειδικευμένους γιατρούς που γνωρίζουν το συγκεκριμένο θέμα.

Πως αντιμετωπίζονται τα οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα.

Τα σπονδυλικά κατάγματα που προκύπτουν από την οστεοπόρωση αντιμετωπίζονται συνήθως συντηρητικά, βάζοντας τον ασθενή σε κλινοστατισμό ή σε περιορισμό των στο ελάχιστο. Συνιστάται επίσης να φορέσουν κηδεμόνες που στηρίζουν την σπονδυλική στήλη, σε εξατομικευμένο σχήμα, μέγεθος και τύπο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται κηδεμόνες ελαφρού τύπου για πρόληψη σπονδυλικών καταγμάτων, ειδικά σε ασθενείς με μεγάλη σκολίωση ή/και κύφωση, στη θωρακική ή/και στην οσφυική μοίρας της σπονδυλικής στήλης.

Τα τελευταία χρόνια έχουν δοκιμαστεί με αρκετή επιτυχία χειρουργικοί τρόποι αντιμετώπισης των καταγμάτων με μεθόδους που ονομάζονται σπονδυλοπλαστική ή κυφοπλαστική. Οι στόχοι αυτών των επεμβάσεων είναι να περιοριστεί ο πόνος και να αποκτήσει πάλι ο σπόνδυλος το σωστό του σχήμα και μέγεθος, έτσι ώστε να περιοριστεί και το επακόλουθο των σπονδυλικών καταγμάτων που είναι το καμπούριασμα της ράχης. Πάντως, η ένδειξη για χειρουργική αντιμετώπιση ενός σπονδυλικού κατάγματος θα πρέπει να μπαίνει με αυστηρά κριτήρια και με πλήρη ενημέρωση του ασθενούς για τα υπέρ αλλά και τα κατά της μεθόδου.

Για να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα χρήσης του Υαλουρονικού Νατρίου στην Οστεοαρθρίτιδα του γόνατος καλό είναι να δούμε τη βασική ανατομία αλλά και την ταξινόμηση της Οστεοαρθρίτιδας σε στάδια.

Βασική Ανατομία του Γόνατος:

Το γόνατο είναι μια πολύπλοκη άρθρωση αποτελούμενη από τέσσερα οστά (Μηριαίο + Κνήμη + Περόνη + Επιγονατίδα), από δύο ενδάρθριους Μηνίσκους, από δύο Χιαστούς συνδέσμους, από δύο Πλάγιους συνδέσμους, από δύο καθεκτικούς συνδέσμους επιγονατίδας, από ενδαρθρικό χόνδρο στη Μηριαία Τροχιλία και στην Επιγονατίδα, και από πολλούς τένοντες. Οι πρώτες φθορές στην οστεοαρθρίτιδα αφορούν τους Μηνίσκους, ακολουθεί ο αρθρικός χόνδρος και οι σύνδεσμοι, και στο τέλος φθείρονται και τα οστά. Τα παθολογοανατομικά αυτά στάδια εύκολα απεικονίζονται με Μαγνητική Τομογραφία αλλά και με απλή ακτινογραφία σε ορθία θέση face. Η συνήθης ταξινόμηση της Οστεοαρθρίτιδας του γόνατος στη βιβλιογραφία είναι αυτή των Kellgren και Lawrence (1957) με βάση ακτινολογικά ευρήματα, σε 4 στάδια (I,II,III,και IV). Όμως η πλέον απλή και πρακτική ταξινόμηση της Οστεοαρθρίτιδος του γόνατος, μετά την εφεύρεση της Μαγνητικής Τομογραφίας, γίνεται πλέον σε τρία στάδια με βάση απεικονιστικά και κλινικά ευρήματα (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ) και έχει ως εξής:

Στάδια Οστεοαρθρίτιδος Γόνατος:

(α) Πρώτο στάδιο: Ο ασθενής είναι ελαφρά συμπτωματικός και η ακτινογραφία Face σε ορθία θέση δεν δείχνει τίποτα. Οι αλλοιώσεις απεικονίζονται μόνο σε Μαγνητική Τομογραφία.

(β) Δεύτερο στάδιο: Ο ασθενής είναι συμπτωματικός και η ακτινογραφία δείχνει ένα ή περισσότερα εκ των κατωτέρω: Στένωση του έσω μεσαρθρίου, σκλήρυνση του υποχονδρίου οστού, μέτρια οστεόφυτα, υποχόνδριες κύστεις και ίσως ραιβογονία.

(γ) Τρίτο στάδιο: Ο ασθενής είναι έντονα συμπτωματικός και η ακτινογραφία δείχνει επιπλέον μεγάλα οστεόφυτα και μεγάλη στένωση έως εξαφάνιση του έσω μεσαρθρίου διαστήματος (τα οστά εφάπτονται).

Ο πόνος στις εκφυλιστικές ρήξεις μηνίσκων και γενικά στην Οστεοαρθρίτιδα, είναι τριών αιτίων: (α) Πόνος αρθρικός (Υμενίτις): Οφείλεται στη φλεγμονή του υμένα της αρθρώσεως του γόνατος Είναι εκτεταμένος και διάχυτος. Ο ασθενής δεν μπορεί εύκολα να εντοπίσει την περιοχή από όπου προέρχεται. Δείχνει γενικά όλο το γόνατο ακόμα και τους υπερεπιγονατιδικούς θυλάκους και την ιγνυακή κοιλότητα. Η μορφή αυτή του πόνου υφίεται με ενδαρθρική ένεση Κορτιζόνης, ή με αντιφλεγμονώδη φάρμακα. (β) Πόνος Νευρογενής: Οφείλεται στον ερεθισμό νευρικών απολήξεων κατεστραμμένων μαλακών μορίων (Μηνίσκων, Χόνδρου, Οστού, κλπ) Είναι βύθιος και επιδεινώνεται με τις κινήσεις. Ενίοτε μέσω του σαφηνούς νεύρου επεκτείνεται και στην Κνήμη. Ο ασθενής δείχνει να προέρχεται βαθειά μέσα από το γόνατο ή δείχνει να τον πονάει η ιγνυακή κοιλότητα, παρασέρνοντας ενίοτε το γιατρό σε λάθος διάγνωση όπως πχ παθήσεις μυών και τενόντων της ιγνύος. Η μορφή αυτή του πόνου υφίεται με την ακινητοποίηση της αρθρώσεως και με τη χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως επίσης και με τις ενέσεις Υαλουρονικού Νατρίου. (γ) Πόνος οστικός: Οφείλεται αφενός μεν στο οίδημα και την αύξηση της πίεσης στο μυελό του σπογγώδους οστού των Κνημιαίων κονδύλων και αφετέρου στα μικρά δοκιδικά κατάγματα του Εσω Κνημιαίου Κονδύλου λόγω της πιθανώς υπαρχούσης ραιβογονίας και υπερφόρτισης του έσω διαμερίσματος. Επιπλέον μπορεί να οφείλεται σε άσηπτη οστική νέκρωση ή σε δημιουργία υποχόνδριων οστικών κύστεων. Είναι η πλέον παραμελημένη αλλά και πλέον επίμονη μορφή πόνου στην οστεοαρθρίτιδα. Υποχωρεί μόνο με αποφόρτιση του σκέλους (πατερίτσες), και πιθανώς με ενέσεις υποδόριες Καλσιτονίνης μέσω μηχανισμού ενδορφινών. Πλήρης ανακούφιση επέρχεται με εγχείρηση Οστεοτομίας (Carlo Gennari, 1998). Είναι αποδεδειγμένο ότι η υποκονδύλια οστεοτομία της Κνήμης δρα αμέσως ανακουφιστικά μέσω της αποσυμπίεσης της πίεσης του μυελού των οστών πού προκαλεί.

Το θετικό παράδοξο

Ένα παράδοξο γεγονός είναι, ότι υπερήλικα άτομα με βαριά οστεοαρθρίτιδα 3ου σταδίου και με ραιβογονία δεν πονούν καθόλου. Αυτό οφείλεται σε τέσσερα αίτια: (α) Πρώτον, ο ασθενής βρίσκεται σε φάση πού δεν υπάρχει φλεγμονή στον υμένα. (φάση ηρεμίας). (β) Δεύτερον, οι νευρικές απολήξεις έχουν καταστραφεί και δεν πονούν. Η ύπαρξη πόνου σημαίνει ζωντανή άρθρωση. (γ) Τρίτον, τα δοκιδικά κατάγματα του έσω Κνημιαίου Κονδύλου έχουν πωρωθεί, ή δεν επισυνέβησαν. (δ) Τέταρτον, δεν υπάρχει πρόσφατη ρήξη μηνίσκου που να πονάει.

Το αντίθετο αρνητικό παράδοξο

Είναι φαινόμενο που εξηγείται ομοίως. Δηλαδή ασθενείς με αρνητική ακτινογραφία γόνατος και με ασήμαντα ευρήματα στη Μαγνητική Τομογραφία, πονούν για μεγάλο διάστημα και αυτό συμβαίνει ακόμα και αν υποβληθούν σε έγχυση Υαλουρονικού Νατρίου. Η εξήγηση – αίτιο είναι η εξής: (α) Πρόκειται για ρήξη δεσμίδων του οπισθίου κέρατος του έσω μηνίσκου (πονάει 3-6 μήνες). (β) Ο ασθενής είναι παχύσαρκος και υπερφορτίζει τα γόνατα ή τα καταπονεί σε εργασία ή άθληση ασύμβατη με την ηλικία του. (3) Μικρή ρήξη Μηνίσκου μη απεικονιζόμενη στη Μαγνητική Τομογραφία προκαλεί «τριβή» στο Χόνδρο του Μηριαίου Κονδύλου με επακόλουθο επώδυνη υμενίτιδα του γόνατος. (4) Εχει επισυμβεί δοκιδικό κάταγμα στον έσω Κνημιαίο Κόνδυλο. (5) Η διάγνωση είναι λάθος. Πιθανόν δεν πρόκειται για αρχόμενη Οστεοαρθρίτιδα αλλά για Ρευματοειδή αρθρίτιδα ή Ουρική αρθρίτιδα ή Χονδρασβέστωση, κλπ.

Ως προς τις ενδείξεις χρήσης εγχύσεων Υαλουρονικού Νατρίου στην Οστεοαρθρίτιδα, είναι αποδεκτό ότι χρειάζονται όλοι οι ασθενείς σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ. Στο στάδιο Ι, συνήθως δεν γίνονται εκτός αν ο ασθενής πρέπει να περπατά πολύ ή να κινείται σε ορεινό ή ανώμαλο περιβάλλον, ή να ανεβαίνει σκαλοπάτια και έχει επιμένοντα ενοχλήματα στη βάδιση και στο βαθύ κάθισμα μέγιστης κάμψης.

Δοσολογία και Τεχνική

Η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου στο γόνατο αρχικά γινόταν με 5 ενδαρθρικές εγχύσεις των 2ml, γινόμενες μία ανά εβδομάδα, σε ετήσια βάση. Αυτό προτάθηκε από την πρώτη κατασκευάστρια εταιρεία στην Ευρώπη, Ιταλική Fidia, λόγω του φόβου αλλεργίας εκ των πρωτεϊνών πτηνού. Βεβαίως την εποχή εκείνη δεν ήταν γνωστή ακόμη η ακριβής φαρμακοκινητική του σκευάσματος. Δηλαδή, αν και πότε απορροφάται από την άρθρωση, πότε αποβάλλεται από τον οργανισμό και πως αποβάλλεται. Αργότερα, το έτος 2008, με τα νεότερα σκευάσματα γενετικής τεχνολογίας προτάθηκε από τον Lundsgaard C., και συνεργάτες, και επεκτάθηκε η δοσολογία σε 5 εγχύσεις Υαλουρονικού 2ml, σε εφ άπαξ συνεδρία, ετησίως (Lundsgaard C., 2008). Ως προς την επαναληψιμότητα της χορήγησης Υαλουρονικού Νατρίου αυτό εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, από τη βαρύτητα της οστεοαρθρίτιδος (το στάδιο δηλαδή) και από την άρθρωση. Ειδικά για το γόνατο, οι καθιερωμένη άποψη έχει δύο πλευρές απόψεων. Αυτή της επανάληψης κάθε 12 μήνες και αυτή της χορήγησης κάθε 6 μήνες. Για παράδειγμα οι ειδικοί επί αθλητικών κακώσεων Brookmeier SF και Shaffer BS στην εργασία τους του έτους 2006 προτείνουν χορήγηση κάθε 6 μήνες. Πρόσφατα, άλλα μεταγενέστερα σκευάσματα Υαλουρονικών, προτείνουν 3 εγχύσεις των 4 ml, εφάπαξ, ετησίως, ή 3 εγχύσεις των 2ml, εφάπαξ, ετησίως. Επίσης πρόσφατα η εταιρεία Fidia Ιταλίας δημοσίευσε δοσολογικό σχήμα 3 εγχύσεων 2ml εφάπαξ, ανά τετράμηνο, δηλαδή 12 ενέσεις 2ml ετησίως για κάθε γόνατο (Fidia, 2011).

Αποτελεσματικότητα

Η αποτελεσματικότητα της δράσης των Υαλουρονικών στο γόνατο, είχε αμφισβητηθεί αρχικά, αλλά διπλές τυφλές μελέτες όπως αυτή του Βρεττανού John Kirwan έτους 2000, τελικά απέδειξαν υπεροχή έναντι εγχύσεων placebo φυσιολογικού ορού (John Kirwan, 2000). Οι Bannuru RR, Natov NS, Obadan IE et al. ερεύνησαν το έτος 2009 και δημοσίευσαν αποτελέσματα σύγκρισης ενδαρθρικών εγχύσεων Κορτικοειδών σε σύγκριση με Υαλουρονικά και βρήκαν ότι τα δεύτερα υπερέχουν. Το έτος 2010 οι Σουηδοί Jørgensen A, Stengaard-Pedersen K, Simonsen O. et al. δημοσίευσαν πολυκεντρική μελέτη με θετικά αποτελέσματα έγχυσης Υαλουρονικών στο γόνατο επί 337 ασθενών που παρακολουθήθηκαν επί ένα έτος. [51].Το έτος 2000, οι Skwara A, Peterlein CD, Tibesku CO et al. δημοσίευσαν εργασία με τα θετικά αποτελέσματα στο βάδισμα και τη μυϊκή δραστηριότητα μετά από ενδαρθρική χρήση Υαλουρονικών στο γόνατο. Το έτος 2004, οι Ταϊβανέζοι Chen-Ti Wang et al, στo πανεπιστήμιο της Taipei, δημοσίευσαν εργασία μετα-ανάλυση διπλών τυχαιοποιημένων μελετών όπου αποδεικνύεται η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της χρήσης Υαλουρονικού Νατρίου σε Οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, αφήνουν δε ανοικτό το θέμα των ερευνών για τις διαφορές στα διάφορου μοριακού βάρους Υαλουρονικά. Το έτος 2010, οι Lundsgaard C, Dufour N, Fallentin E, Winkel P, Gluud C., δημοσίευσαν διπλή τυφλή μελέτη χρήσης Υαλουρονικού Νατρίου σε σχέση με Placebo φυσιολογικό ορό, σε Οστεοαρθρίτιδες του γόνατος, και απέδειξαν ότι η δράση του Υαλουρονικού είναι στατιστικά σημαντική. Για πολλούς Ορθοπαιδικούς Χειρουργούς δεν υπάρχει καμμιά πλέον αμφιβολία ότι η ενδαρθρική χορήγηση Υαλουρονικών είναι πλέον μια καθιερωμένη και καταξιωμένη μέθοδος θεραπείας της Οστεοαρθρίτιδας.

Υπάρχουν, ακόμα και σήμερα Ορθοπεδικοί που έχουν επιφυλάξεις ως προς την αποτελεσματικότητα των εγχύσεων Υαλουρονικού νατρίου στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, και γενικότερα στην Ορθοπεδική Τραυματολογία. Αυτό αποδίδεται καθαρά στο ότι η δράση των εγχύσεων ουδέποτε είναι άμεση χρονικά. Οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται εκ των προτέρων ότι "ο πόνος δεν θα περάσει αύριο" και ότι τα στατιστικά έδειξαν ότι «το 41% των ασθενών βλέπει βελτίωση από την πρώτη εβδομάδα, το 80% των ασθενών βλέπει βελτίωση από την 3η εβδομάδα και το 97% των ασθενών που ολοκλήρωσαν ένα έτος από τη θεραπεία είναι ευχαριστημένοι». Εξ άλλου, το φάρμακο δεν είναι παυσίπονο, είναι λιπαντικός και βιολογικός παράγων. Η μεταανάλυση των Αμερικανών Lo GH, La Valley M, και McAlindon του 2003 έχει τεκμηριώσει πλήρως την αποτελεσματικότητα της χορήγησης Υαλουρονικού νατρίου στο γόνατο. Παρόμοια τεκμηρίωση προσέφερε και η μεταανάλυση των Καναδών Arrich J και συνεργατών το έτος 2005.

Βεβαίως οφείλουμε μια απάντηση στο ερώτημα, «γιατί ορισμένοι ασθενείς αργούν τόσο να δούν βελτίωση, ή ουδέποτε εμφανίζουν βελτίωση;». Η απάντηση έχει πολλές παραμέτρους - υποπεριπτώσεις: (α) Πρώτον ο ασθενής μπορεί να έχει Οστεοαρθρίτιδα στάδιο ΙΙΙ, όπου τα κλινικά αποτελέσματα της έγχυσης Υαλουρονικού Νατρίου είναι πτωχά και όπου φυσικά χρειάζεται εγχείρηση ολικής αρθροπλαστικής. (β) Δεύτερον, η άρθρωση μπορεί να ήταν εντελώς ‘’στεγνή’’ και απορρόφησε γρήγορα το Υαλουρονικό. Δεν είναι άσχημη ιδέα στις περιπτώσεις αυτές να επαναλαμβάνεται η έγχυση σε 6 μήνες. (γ) Τρίτον, γιατί ο ασθενής είναι παχύσαρκος και το γόνατο υπερφορτίζεται. Το Υαλουρονικό Νάτριο ουδέποτε υποσχέθηκε ότι προστατεύει από υπερφόρτιση. (δ) Τέταρτον, γιατί ορισμένοι ασθενείς πάσχουν από εκφυλιστική ρήξη Μηνίσκου και στην περίπτωση αυτή τα συμπτώματα αργούν 4-6 μήνες να υποχωρήσουν, διαφορετικά, αν δεν είναι ανεκτά από τον ασθενή θα πρέπει να συσταθεί αρθροσκοπικός καθαρισμός.

Η Χονδροπάθεια Επιγονατιδομηριαίας αρθρώσεως (Chondromalacia Patellae) είναι συχνότατη πάθηση και μάλιστα σε νέες ηλικίες από 12-40 ετών. Πολλές φορές συνυπάρχει με σύνδρομο της Υμενικής πτυχής (Plica Syndrome) ή με γεωμετρικές κατασκευαστικές ανωμαλίες του γόνατος.

Οι συντηρητικές μέθοδοι θεραπείας μάλλον προσωρινό αποτέλεσμα αποφέρουν (φάρμακα, φυσικοθεραπείες, νάρθηκας και ασκήσεις). Ριζική λύση, και όχι πάντα, είναι η αρθροσκοπική (ή ανοικτή) διατομή του έξω καθεκτικού συνδέσμου της επιγονατίδας, ή η χειρουργική διόρθωση της γεωμετρικής ανωμαλίας.

Η εισαγωγή του Υαλουρονικού Νατρίου ήταν επαναστατική για τη θεραπεία της Χονδροπάθειας Επιγονατίδας, γιατί ήταν απλή, ακίνδυνη και αποτελεσματική, ακόμα και σε εφήβους. Μάλιστα στην πλειονότητα των περιστατικών, αρκεί η εφ´ άπαξ χρήση των 5 ενέσεων 2ml και δεν χρειάζεται επανάληψη κάθε χρόνο.

Η μέχρι σήμερα εμπειρία στη Χονδροπάθεια, θέτει το Υαλουρονικό Νάτριο ως θεραπεία πρώτης γραμμής.

Τα ίδια ισχύουν και στη συντηρητική θεραπεία των μικρών ρήξεων Μηνίσκου, ιδίως των εκφυλιστικών ρήξεων του Οπισθίου κέρατος του Έσω μηνίσκου σε μεσήλικες. Η θεραπεία με 5 ενδαρθρικές ενέσεις Υαλουρονικού Νατρίου είναι η άριστη μέθοδος.

Η καθημερινή πρακτική απέδειξε ότι μόλις ένας στους είκοσι ασθενείς θα χρειασθεί αρθροσκόπηση και μάλιστα, ακόμα και οι χειρουργηθέντες μετά από ένα τρίμηνο με εξάμηνο, υποτροπιάζουν και χρειάζονται εγχύσεις Υαλουρονικού Νατρίου.

Η επιδείνωση της κατάστασης της άρθρωσης μπορεί να επηρεάσει κάθε διάσταση της ζωής ενός ατόμου. Αποτελεί σύνηθες φαινόμενο για ορισμένα άτομα να αγνοούν τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας στα πρώιμα στάδιά της αλλά καθώς η νόσος εξελίσσεται, δραστηριότητες όπως το περπάτημα και η οδήγηση ή η στάση σε όρθια θέση μπορεί να γίνουν επώδυνες και εξαιρετικά δύσκολες.

Η αρθροπλαστική ισχίου είναι συνήθως μία ιδιαίτερα επιτυχής χειρουργική διαδικασία. Η πρώτη επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής ισχίου διενεργήθηκε πριν από περισσότερα από 40 χρόνια και εξελίχθηκε με τις τεχνολογικές προόδους, με αποτέλεσμα εκατομμύρια άνθρωποι να υποβάλλονται σε αρθροπλαστική ισχίου κάθε χρόνο.

Ποιοί χρειάζεται να υποβληθούν σε επέμβαση αρθροπλαστικής ισχίου;

Η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου συνήθως προσβάλλει άτομα μέσης ηλικίας και άνω. Τα συμπτώματα ποικίλλουν από ήπια δυσφορία έως σοβαρό πόνο και ακινησία. Η θεραπεία για την οστεοαρθρίτιδα του ισχίου επικεντρώνεται στη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης. Όταν οι συντηρητικές μέθοδοι θεραπείας αποτυγχάνουν να προσφέρουν επαρκή ανακούφιση, μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο της ολικής αρθροπλαστικής ισχίου.

Ένας ορθοπαιδικός χειρουργός που ειδικεύεται στη θεραπεία των προβλημάτων στα οστά και τις αρθρώσεις θα κρίνει εάν είστε υποψήφιος για αρθροπλαστική ισχίου. θα συζητήσουμε μαζί σας το ιατρικό ιστορικό σας, θα μετρήσουμε το εύρος της κίνησης και τη δύναμη των μυών των ισχίων σας και θα παρατηρήσουμε πώς κάθεστε, λυγίζετε το σώμα σας και κινείστε. Επιπλέον, θα ληφθούν ακτινογραφίες προκειμένου να προσδιοριστεί το μέγεθος της βλάβης στις ισχιακές αρθρώσεις σας. Εάν οι ακτινογραφίες υποδεικνύουν σοβαρή βλάβη στις αρθρώσεις και κανένα άλλο θεραπευτικό μέσο δεν έχει προσφέρει ανακούφιση, μπορεί να σας συστήσουμε τη λύση της αρθροπλαστικής του ισχίου.

Η αρθροπλαστική ισχίου έχει εξελιχθεί ως μία από τις πιο προβλέψιμες και αξιόπιστες ιατρικές διαδικασίες που υπάρχουν διαθέσιμες. Η ολική αντικατάσταση της άρθρωσης του ισχίου έχει αλλάξει τη ζωή πολλών ασθενών, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να είναι και πάλι δραστήριοι και να βιώνουν λιγότερο πόνο.

Τι είναι η αρθροπλαστική ισχίου;

Όταν η μη εγχειρητική θεραπεία αποτυγχάνει να ελέγξει τις ενοχλήσεις και τη δυσκαμψία της αρθρίτιδας του ισχίου, ενδέχεται να συστήσουμε Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου. Για την αντικατάσταση της άρθρωσης χρησιμοποιούνται εμφυτεύματα αρθροπλαστικής, τα οποία είναι συνήθως φτιαγμένα από κράμα μετάλλου και πολυαιθυλένιο (πλαστικό).

Τα νεότερα εμφυτεύματα με μεταλλικές υποδοχές χρησιμοποιούνται επί του παρόντος σε ασθενείς εκλεκτικών επεμβάσεων. Η ολική αρθροπλαστική ισχίου αντικαθιστά το άνω άκρο του μηριαίου οστού και την επιφάνεια της κοτύλης (υποδοχή στην λεκάνη). Τα εμφυτεύματα είναι σχεδιασμένα ώστε να αποκαθιστούν τη λειτουργικότητα και να ελαχιστοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερο τις ενοχλήσεις, ενώ παράλληλα επιτρέπουν την επιστροφή του ατόμου σε έναν πιο δραστήριο τρόπο ζωής.

Η ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι μία χειρουργική επέμβαση που έχει σχεδιαστεί για την αντικατάσταση μίας κατεστραμμένης, συνήθως λόγω της αρθρίτιδας, ισχιακής άρθρωσης. Η ισχιακή άρθρωση είναι μία άρθρωση σφαίρας-υποδοχής. Η κεφαλή του μηριαίου οστού σχηματίζει το σφαιρικό στοιχείο, το οποίο εφαρμόζει ακριβώς στην υποδοχή της λεκάνης (κοτύλη).

Οι επιφάνειες αυτών των οστών καλύπτονται από μία λεία ουσία που ονομάζεται αρθρικός χόνδρος. Η αρθρίτιδα προκαλεί τη φθορά του αρθρικού χόνδρου, αφήνοντας εκτεθειμένο το υποκείμενο οστό. Το αποτέλεσμα αυτό απεικονίζεται στην φωτογραφία στα δεξιά. Η αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει πόνο, παραμόρφωση και απώλεια κινητικότητας.

Σε μία επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής ισχίου αντικαθιστούμε την κεφαλή του μηριαίου οστού που έχει υποστεί φθορά με ένα μεταλλικό ή κεραμικό σφαιρικό εμφύτευμα στερεωμένο σε στυλεό, ενώ στην υποδοχή τοποθετείται πολυαιθυλένιο ή μεταλλικό κυπέλλιο με ένθετο πολυαιθυλενίου (πλαστικό). Η πρόθεση μπορεί να στερεωθεί με τσιμέντο παρόμοιο με το οδοντιατρικό τσιμέντο, ή εφαρμόζεται στην κατάλληλη θέση με την άσκηση πίεσης, χωρίς τη χρήση τσιμέντου. Τα μέρη μίας αντικατάστασης συνήθως ονομάζονται προθέσεις, στοιχεία ή εμφυτεύματα.

Αρθροπλαστική Επιφανείας Ισχίου

Η Αρθροπλαστική Επιφανείας Ισχίου περιλαμβάνει την αντικατάσταση των προσβεβλημένων ή κατεστραμμένων επιφανειών στην ισχιακή άρθρωση (δηλαδή στην κορυφή του μηριαίου οστού και στο εσωτερικό της υποδοχής του ισχιακού οστού) με μεταλλικές επιφάνειες.

Αυτή η χειρουργική επέμβαση συνιστάται σε άτομα ηλικίας κάτω των 65 ετών με προχωρημένη ισχιαρθροπάθεια που ούτως ή άλλως θα υποβάλλονταν σε συμβατική αρθροπλαστική ισχίου. Στην αρθροπλαστική επιφανείας ισχίου αφαιρείται μικρότερο τμήμα οστού, καθιστώντας ευκολότερη την επανάληψη της επέμβασης ή τη διενέργεια περαιτέρω επέμβασης ολικής αρθροπλαστικής ισχίου στο μέλλον. Μία επέμβαση αθροπλαστικής επιφανείας ισχίου μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, ωστόσο δεν συνιστάται για όλους τους ασθενείς.

Η επέμβαση συνήθως διαρκεί έως και δύο ώρες, προχωρούμε σε μία μόνο τομή (20 έως 30 cm) πάνω από το ισχίο και το μηρό.

Ανάρρωση μετά τη χειρουργική επέμβαση

Οι ασκήσεις φυσιοθεραπείας είναι σημαντικές μετά από μία ολική αρθροπλαστική ισχίου και συνήθως μία ομαλή ανάρρωση εξαρτάται από το κατά πόσο ο ασθενής ακολουθεί το καθορισμένο μετεγχειρητικό πρόγραμμα ασκήσεων.

Σε γενικές γραμμές, οι ασθενείς αναρρώνουν αρκετά γρήγορα, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ασθενής αρχικά χρειάζεται πατερίτσες ή περιπατητήρα και στη συνέχεια μπαστούνι για μερικούς μήνες.

Η επέμβαση αντικατάστασης της ισχιακής άρθρωσης βοήθησε σημαντικά τους ασθενείς με αρθρίτιδα να επιστρέψουν στις φυσιολογικές τους δραστηριότητες και ανακούφισε τις ενοχλήσεις που ένιωθαν.

Η διάρκεια νοσηλείας ποικίλλει, αλλά μπορεί να κυμαίνεται από 3 έως 10 ημέρες. Μετά το εξιτήριο, απαιτούνται καθημερινές φυσιοθεραπείες και ασκήσεις. Κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής περιόδου ο ασθενής διδάσκεται τεχνικές για να βαδίζει, να ανεβαίνει και να κατεβαίνει σκάλες, να κάθεται και να σηκώνεται από την καρέκλα, το κάθισμα του αυτοκινήτου, καθώς και το κάθισμα της τουαλέτας.

Οι προεγχειρητικές και μετεγχειρητικές θεραπείες ποικίλλουν και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες.

Επιστροφή στην εργασία

Συνήθως αυτό επιτυγχάνεται σε διάστημα 2-3 μηνών, ωστόσο πολλοί άνθρωποι, ειδικότερα εκείνοι που εκτελούν καθιστικές εργασίες, επιστρέφουν νωρίτερα. Εξάλλου, κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός.

Τα αποτελέσματα κατά άτομο ενδέχεται να ποικίλουν. Η διάρκεια ζωής κάθε εμφυτεύματος εξαρτάται από τη φυσική σας κατάσταση, το σωματότυπο, τα επίπεδα δραστηριότητας, την προθυμία να ακολουθήσετε τις υποδείξεις του χειρουργού και άλλους παράγοντες. Μόνο ένας ορθοπεδικός χειρουργός μπορεί να καθορίσει αν είστε κατάλληλος υποψήφιος για χειρουργική επέμβαση αρθροπλαστικής.

Τι είναι η αρθροπλαστική γόνατος;

Πρόκειται για χειρουργική επέμβαση όπου αντικαθιστάται η άρθρωση του γόνατος με μεταλλικά και πλαστικά εμφυτεύματα. Το ακραίο κάτω μέρος του μηριαίου οστού (μηρός) και το άνω μέρος του κνημιαίου οστού (κνήμη) αφαιρούνται και αντικαθίστανται με ένα μεταλλικό εμφύτευμα στο κάτω μέρος του μηριαίου οστού και ένα πλαστικό/ μεταλλικό εμφύτευμα στο πάνω μέρος του κνημιαίου. Τα μέρη μίας αντικατάστασης συνήθως ονομάζονται προθέσεις, στοιχεία ή εμφυτεύματα.

Επιπρόσθετα, το πίσω μέρος της επιγονατίδας μπορεί να αντικατασταθεί. Η επέμβαση πραγματοποιείται για να ανακουφιστεί ο πόνος που προκαλείται συνήθως από φθορά και καταπόνηση της άρθρωσης του γόνατος. Η επέμβαση μπορεί επίσης να αυξήσει την κινητικότητα του γόνατος.

Υπάρχουν δύο τύποι αρθροπλαστικής γόνατος:

Μερική αρθροπλαστική γόνατος

Η μερική αντικατάσταση γόνατος περιλαμβάνει αναπλήρωση μόνο του φθαρμένου μέρους του γόνατος.

Ολική αρθροπλαστική γόνατος

Η άρθρωση του γόνατος είναι μια από τις μεγαλύτερες και πιο περίπλοκες αρθρώσεις του σώματος. Το γόνατο αποτελείται από το κάτω άκρο του μηριαίου οστού (μηρός) που περιστρέφεται πάνω στο άνω άκρο του κνημιαίου οστού (κνήμη) και την επιγονατίδα, η οποία ολισθαίνει σε μια εγκοπή στο τέλος του μηρού.

Η σταθερότητα παρέχεται από μεγάλους συνδέσμους, προσαρτημένους στο μηρό και στην κνήμη. Το γόνατο αποκτά ισχύ από τους μεγάλου μήκους μύες του μηρού.

Η ολική αρθροπλαστική γόνατος περιλαμβάνει αντικατάσταση του τραυματισμένου ή κατεστραμμένου μέρους του γόνατος με εμφυτεύματα. Το νέο σας γόνατο θα αποτελείται από ένα μεταλλικό εμφύτευμα στο άκρο του μηριαίου οστού, έναν μεταλλικό και πλαστικό αποστάτη στο άνω μέρος του κνημιαίου οστού και, αν χρειάζεται, ένα πλαστικό κουμπί στην επιγονατίδα.

Η χειρουργική επέμβαση

Διαρκεί συνήθως από 2 έως 3 ώρες και γενικώς η παραμονή του ασθενή στο νοσοκομείο κυμαίνεται από 3 έως 10 ημέρες. Η επέμβαση διεξάγεται μέσω τομής στο μπροστινό μέρος του γονάτου, μήκους από 10 έως 23 cm. Τα ράμματα ή οι συνδετήρες μπορεί να είναι απορροφήσιμα, όμως οι μη απορροφήσιμοι τύποι πρέπει συνήθως να αφαιρούνται περίπου 2 εβδομάδες μετά από την επέμβαση.

Ανάρρωση

Ο χρόνος που απαιτείται για να επιστρέψει ο ασθενής στο σπίτι εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών συνθηκών. Άτομα που κατοικούν σε σπίτια ενός ορόφου και διαμερίσματα ή σπίτια με μπάνια και κρεβατοκάμαρες στον κάτω όροφο επιστρέφουν σπίτι γρηγορότερα από ότι άτομα που κατοικούν σε σπίτια με πολλά σκαλιά. Άτομα που έχουν κάποιον επαγγελματία βοηθό ή μέλος της οικογένειας να τους φροντίζει ενδεχομένως να αναρρώσουν γρηγορότερα από όσους ζουν μόνοι.

Επιστροφή στην εργασία

Συνήθως, η φάση αυτή διαρκεί 2-3 μήνες, πολλοί όμως εργαζόμενοι, ειδικά αυτοί που κάνουν καθιστική εργασία μπορούν να επιστρέψουν ταχύτερα. Κάθε περιστατικό είναι ξεχωριστό, συνεπώς θα σας υποδείξουμε πότε θα είστε έτοιμοι να επιστρέψετε στην εργασία σας.

Μερική Αντικατάσταση Γόνατος (Μονοδιαμερισματική)

Το γόνατο αποτελείται από τρία ξεχωριστά διαμερίσματα. Ορισμένες φορές, η οστεοαρθρίτιδα αναπτύσσεται μόνο σε ένα διαμέρισμα του γονάτου, ενώ τα άλλα δύο παραμένουν σχετικά υγιή. Ασθενείς που έχουν οστεοαρθρίτιδα σε ένα μόνο διαμέρισμα μπορεί να είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για Μερική Αντικατάσταση Γόνατος (Μονοδιαμερισματική).

Το πλεονέκτημα της μονοδιαμερισματικής γόνατος είναι ότι αναδομείται μόνο ο κατεστραμμένος χόνδρος του γόνατος, προφυλάσσοντας έτσι τον μη κατεστραμμένο χόνδρο. Στα οφέλη αυτής της διαδικασίας περιλαμβάνονται η μικρότερη χειρουργική τομή (7,5, 10 cm), η ταχύτερη ανάρρωση και η ελάχιστη αφαίρεση οστού. Ο χειρουργός σας θα καθορίσει αν η μονοδιαμερισματική είναι κατάλληλη για σας.

Ολική Αντικατάσταση Άρθρωσης (Ολική Αρθροπλαστική)

είναι πιθανό να σας συστήσουμε χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης γόνατος, αν έχετε σοβαρό βαθμό αρθρίτιδας. Τα εμφυτεύματα αρθροπλαστικής για την αναδόμηση της άρθρωσης κατασκευάζονται τυπικά από κράμα μετάλλου και πολυαιθυλένιο (πλαστικό). Τα εμφυτεύματα είναι σχεδιασμένα να αποκαθιστούν τη λειτουργία και να εξαλείφουν τη μεγαλύτερη δυνατή δυσφορία, επιτρέποντάς σας ταυτόχρονα να επιστρέψετε σε έναν πιο ενεργό τρόπο ζωής.

Ένας ορθοπαιδικός χειρουργός που ειδικεύεται στη θεραπεία των προβλημάτων στα οστά και τις αρθρώσεις θα κρίνει εάν είστε υποψήφιος για αρθροπλαστική γόνατος. θα συζητήσουμε μαζί σας το ιατρικό ιστορικό σας, θα μετρήσουμε το εύρος της κίνησης και τη δύναμη των μυών των γονάτων σας και θα παρατηρήσουμε πώς κάθεστε, λυγίζετε το σώμα σας και κινείστε. Επιπλέον, θα ληφθούν ακτινογραφίες προκειμένου να προσδιοριστεί το μέγεθος της βλάβης στο γόνατό σας. Εάν οι ακτινογραφίες υποδεικνύουν σοβαρή βλάβη στην άρθρωση και κανένα άλλο θεραπευτικό μέσο δεν έχει προσφέρει ανακούφιση, μπορεί να σας συστήσουμε τη λύση της αρθροπλαστικής του γόνατος.

Η φυσιολογική αποκατάσταση και το βάδισμα ξεκινούν την ημέρα αμέσως μετά από την εγχείρηση και η παραμονή στο νοσοκομείο κυμαίνεται από 3 έως 10 ημέρες.

Η φυσιοθεραπεία ξεκινά στο νοσοκομείο και συνήθως συνεχίζεται μετά από το εξιτήριο για περίπου 6 έως 12 εβδομάδες.Η χειρουργική επέμβαση αρθροπλαστικής του γόνατος έχει αποδειχτεί εξαιρετικά επιτυχής, βοηθώντας τους πάσχοντες από αρθρίτιδα να επιστρέψουν στις κανονικές δραστηριότητές τους και να ανακουφιστούν από τη δυσφορία.

Τα αποτελέσματα κατά άτομο ενδέχεται να ποικίλουν. Η διάρκεια ζωής κάθε εμφυτεύματος εξαρτάται από τη φυσική σας κατάσταση, το σωματότυπο, τα επίπεδα δραστηριότητας, την προθυμία να ακολουθήσετε τις υποδείξεις του χειρουργού και άλλους παράγοντες. Μόνο ένας ορθοπεδικός χειρουργός μπορεί να καθορίσει αν είστε κατάλληλος υποψήφιος για χειρουργική επέμβαση αρθροπλαστικής.

Η επέμβαση γίνεται με αναισθησία και διαρκεί 45 έως 90 λεπτά, ανάλογα με την πάθηση και την πολυπλοκότητά της. Γίνεται σε χειρουργείο, σε Ιδιωτική Κλινική στο κέντρο της Αθήνας, στο οποίο ο ασθενής διανυκτερεύει για 1-2 ημέρες.

Με την εντελώς ατραυματική αυτή τεχνική, έχουμε την δυνατότητα να εισέλθουμε μέσα στην πάσχουσα άρθρωσή σας και μέσω μικρής οπής του δέρματος (portal ) 2-3 mm, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό όργανο που ονομάζεται αρθροσκόπιο, το οποίο εκπέμπει μέσα στην άρθρωση ψυχρό φωτισμό και καθιστά ορατή όλη την ανατομία αυτής. Με μία δεύτερη οπή εισόδου, μπορεί να εισάγουμε εντός της αρθρώσεως διάφορα μικροεργαλεία, με τα οποία πραγματοποιούμε όποια διαγνωστική και χειρουργική διαδικασία απαιτείται. Εκτός από την πλήρη απουσία τραύματος με την χρήση της αρθροσκοπικής χειρουργικής, σημαντική βοήθεια έχει προσφέρει η τεχνική αυτή και στον τομέα της διάγνωσης. Όταν ένας ασθενής παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα π.χ. από το γόνατο (αναλογικά το ίδιο συμβαίνει σε κάθε άρθρωση), η πιθανότητα να τεθεί διάγνωση με την βοήθεια του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης είναι 58-85%. Η βοήθεια διαφόρων εξετάσεων όπως οι ακτινογραφίες, η αξονική τομογραφία (CT) και ιδιαιτέρως η μαγνητική τομογραφία (MRI), αυξάνουν τα ποσοστά της τελικής διάγνωσης αλλά σε κάποιες περιπτώσεις δεν φθάνουν το 100%. Στις περιπτώσεις αυτές την λύση θα την δώσει η αρθροσκόπηση. Σε καμία ωστόσο περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρηθεί η αρθροσκόπηση σαν υποκατάστατο του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης, διαδικασίες από τις οποίες πάντα ξεκινάμε για να διαγνώσουμε το πρόβλημά σας.

ΓΟΝΑΤΟ

Είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματος, με την πιο συχνή παθολογία και τις περισσότερες κακώσεις. Η θέση του ασθενούς κατά την αρθροσκόπηση και τα portals εισόδου αρθροσκοπίου και εργαλείων μέσα στην άρθρωση, είναι προκαθορισμένες. Οι παθήσεις που μπορούμε να διαγνώσουμε αλλά και να θεραπεύσουμε αρθροσκοπικά είναι:

• Βιοψία αρθρικού υμένα
• Ρήξεις μηνίσκων (μηνισκεκτομή ή συρραφή), κύστεις μηνίσκων, υπερκινητικός μηνίσκος, δισκοειδής μηνίσκος.
• Ρήξη προσθίου και οπισθίου χιαστού συνδέσμου
• Εκφυλιστική ή μετατραυματική χονδροπάθεια
• Χονδροπάθεια επιγονατίδας
• Εξάρθρημα επιγονατίδας
• Οστεοχόνδρινα κατάγματα
• Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα
• Ελεύθερα ενδοαρθρικά σωμάτια
• Υμενική χονδρομάτωση
• Σύνδρομο έσω υμενικής πτυχής
• Παθήσεις του ιγνυακού τένοντα
• Ίνωση και ουλώδεις συμφύσεις
• Υμενεκτομή
• Τοποθέτηση ή αφαίρεση υλικών οστεοσύνθεσης

Η επέμβαση γίνεται με αναισθησία και διαρκεί 45 έως 90 λεπτά, ανάλογα με την πάθηση και την πολυπλοκότητά της. Γίνεται σε χειρουργείο, σε Ιδιωτική Κλινική στο κέντρο της Αθήνας, στο οποίο ο ασθενής διανυκτερεύει για 1-2 ημέρες.

Με την εντελώς ατραυματική αυτή τεχνική, έχουμε την δυνατότητα να εισέλθουμε μέσα στην πάσχουσα άρθρωσή σας και μέσω μικρής οπής του δέρματος (portal ) 2-3 mm, χρησιμοποιώντας ένα ειδικό όργανο που ονομάζεται αρθροσκόπιο, το οποίο εκπέμπει μέσα στην άρθρωση ψυχρό φωτισμό και καθιστά ορατή όλη την ανατομία αυτής. Με μία δεύτερη οπή εισόδου, μπορεί να εισάγουμε εντός της αρθρώσεως διάφορα μικροεργαλεία, με τα οποία πραγματοποιούμε όποια διαγνωστική και χειρουργική διαδικασία απαιτείται. Εκτός από την πλήρη απουσία τραύματος με την χρήση της αρθροσκοπικής χειρουργικής, σημαντική βοήθεια έχει προσφέρει η τεχνική αυτή και στον τομέα της διάγνωσης. Όταν ένας ασθενής παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα π.χ. από το γόνατο (αναλογικά το ίδιο συμβαίνει σε κάθε άρθρωση), η πιθανότητα να τεθεί διάγνωση με την βοήθεια του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης είναι 58-85%. Η βοήθεια διαφόρων εξετάσεων όπως οι ακτινογραφίες, η αξονική τομογραφία (CT) και ιδιαιτέρως η μαγνητική τομογραφία (MRI), αυξάνουν τα ποσοστά της τελικής διάγνωσης αλλά σε κάποιες περιπτώσεις δεν φθάνουν το 100%. Στις περιπτώσεις αυτές την λύση θα την δώσει η αρθροσκόπηση. Σε καμία ωστόσο περίπτωση δεν θα πρέπει να θεωρηθεί η αρθροσκόπηση σαν υποκατάστατο του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης, διαδικασίες από τις οποίες πάντα ξεκινάμε για να διαγνώσουμε το πρόβλημά σας.

ΓΟΝΑΤΟ

Είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματος, με την πιο συχνή παθολογία και τις περισσότερες κακώσεις. Η θέση του ασθενούς κατά την αρθροσκόπηση και τα portals εισόδου αρθροσκοπίου και εργαλείων μέσα στην άρθρωση, είναι προκαθορισμένες. Οι παθήσεις που μπορούμε να διαγνώσουμε αλλά και να θεραπεύσουμε αρθροσκοπικά είναι:

• Βιοψία αρθρικού υμένα
• Ρήξεις μηνίσκων (μηνισκεκτομή ή συρραφή), κύστεις μηνίσκων, υπερκινητικός μηνίσκος, δισκοειδής μηνίσκος.
• Ρήξη προσθίου και οπισθίου χιαστού συνδέσμου
• Εκφυλιστική ή μετατραυματική χονδροπάθεια
• Χονδροπάθεια επιγονατίδας
• Εξάρθρημα επιγονατίδας
• Οστεοχόνδρινα κατάγματα
• Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα
• Ελεύθερα ενδοαρθρικά σωμάτια
• Υμενική χονδρομάτωση
• Σύνδρομο έσω υμενικής πτυχής
• Παθήσεις του ιγνυακού τένοντα
• Ίνωση και ουλώδεις συμφύσεις
• Υμενεκτομή
• Τοποθέτηση ή αφαίρεση υλικών οστεοσύνθεσης

ΩΜΟΣ

Είναι η αμέσως επόμενη άρθρωση με τις περισσότερες ενδείξεις για αρθροσκόπηση. Οι παθήσεις που μπορούμε να διαγνώσουμε αλλά και να θεραπεύσουμε αρθροσκοπικά είναι:

• Βιοψία αρθρικού υμένα
• Υπεξάρθρημα ή εξάρθρημα της αρθρώσεως
• Ρήξεις του επιχειλίου χόνδρου
• Μερική ρήξη τένοντα δικεφάλου βραχιονίου μυός
• Σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής (ακρωμιοπλαστική)
• Ρήξη των στροφέων τενόντων
• Ελεύθερα ενδοαρθρικά σωμάτια
• Παθήσεις αρθρικού υμένα
• Εκφυλιστική ή μετατραυματική χονδροπάθεια

Η αρθροσκόπηση είναι μια ενδοσκοπική χειρουργική μέθοδος, εντελώς ατραυματική, η οποία μας επιτρέπει να παρατηρήσουμε το εσωτερικό μιας αρθρώσεως, αλλά και να επιτελέσουμε χειρουργικές πράξεις εντός αυτής. Η προεγχειρητική προετοιμασία του ασθενούς, γίνεται όπως για κάθε άλλη χειρουργική διαδικασία. Θα σας ζητήσουμε τις κλασσικές εξετάσεις του προεγχειρητικού ελέγχου (ακτινογραφία θώρακος, γενική αίματος κ.λπ.), ενώ θα συζητήσουμε μαζί σας για το αν η αναισθησία που θα λάβετε θα είναι γενική, τοπική ή επισκληρίδιος. Θα σας δώσουμε οδηγίες να μη λάβετε γεύμα ή ποτά το βράδυ της παραμονής της αρθροσκόπησης, ενώ θα σας ζητήσουμε την τοπική περιποίηση της πασχούσης αρθρώσεως.

Το ξεκίνημα αυτής της διαδικασίας αποτελεί την φάση της διαγνωστικής αρθροσκόπησης, διότι παρατηρώντας το εσωτερικό της αρθρώσεως συμπληρώνουμε την διαγνωστική μας σκέψη, ενώ πολλές φορές είναι ο μόνος τρόπος για να τεθεί διάγνωση σε πρόβλημα αρθρώσεως, όταν όλες οι άλλες διαγνωστικές δυνατότητες (ιστορικό, κλινική εξέταση και εργαστηριακές εξετάσεις) δεν μας την θέτουν. Αμέσως μετά ακολουθεί η τελική φάση της χειρουργικής αρθροσκόπησης, κατά την οποία μπορούμε να προχωρήσουμε στην χειρουργική θεραπεία του προβλήματος χωρίς να χρειάζεται να ανοίξουμε την άρθρωση, χωρίς δηλαδή να χρειάζεται αρθροτομή.

Η αρθροσκόπηση πραγματοποιείται μέσα σε χειρουργική αίθουσα, ενώ τόσο η άρθρωση που αρθροσκοπείται όσο και τα εργαλεία της αρθροσκόπησης, είναι αποστειρωμένα. Ο αρθροσκοπικός εξοπλισμός περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

• Πύργος αρθροσκόπησης: περιλαμβάνει συγκεντρωμένες όλες τις ηλεκτρικές συσκευές που απαιτούνται για την πραγματοποίηση της αρθροσκόπησης, όπως την τηλεοπτική οθόνη, την συσκευή εγγραφής DVD, την συσκευή ενεργοποίησης shaver (ειδικά κοπτικά εργαλεία), την πηγή παραγωγής ψυχρού φωτισμού, την πηγή παραγωγής θερμικής ενέργειας (ηλεκτρική διαθερμία) κ.α.
• Αντλία νερού: περιλαμβάνει την συσκευή συνεχούς διοχέτευσης φυσιολογικού ορού μέσα στην άρθρωση που αρθροσκοπείται, ενώ ταυτόχρονα το ανανεώνει συνεχώς με σταθερή πίεση ώστε να ξεπλένεται συνεχώς η άρθρωση.
• Αρθροσκόπιο: είναι το βασικό εργαλείο που εισάγεται μέσα στην άρθρωση για να μεταφέρει την εικόνα του εσωτερικού της αρθρώσεως. Αποτελείται από έναν επιμήκη κυλινδρικό στειλεό με διαφορετικό μήκος και διάμετρο, ανάλογα με την άρθρωση που θέλουμε να αρθροσκοπήσουμε. Στις μεγάλες αρθρώσεις όπως το γόνατο, ο ώμος, ο αγκώνας, το ισχίο, χρησιμοποιούμε αρθροσκόπιο διαμέτρου 4 mm. Ο στειλεός του αρθροσκοπίου έχει στο εσωτερικό του αλληλουχία ειδικών μεγεθυντικών φακών και οπτικών ινών, που μεταφέρουν το φως και μεγεθύνουν την εικόνα από το εσωτερικό της αρθρώσεως. Στην άκρη του αρθροσκοπίου και έξω από την άρθρωση, υπάρχει ειδικό προσοφθάλμιο στο οποίο προσαρμόζεται ειδική μικροκάμερα για την μεταφορά της εικόνας σε οθόνη ειδικής τηλεόρασης, για να μπορούμε να βλέπουμε την ώρα που αρθροσκοπούμε.
• Ειδικά μικροεργαλεία: υπάρχει πληθώρα μικρών χειρουργικών εργαλείων που μπορούμε μέσα από portals (είσοδοι στην άρθρωση), να τα εισάγουμε εντός της αρθρώσεως και να πραγματοποιήσουμε χειρουργικές πράξεις, ανάλογα με την πάθηση και την άρθρωση που αρθροσκοπούμε. Υπάρχουν κοπτικά εργαλεία, συλληπτικά εργαλεία, εργαλεία μοχλεύσεων, εργαλεία συρραφής μηνίσκου, εργαλεία αρθροσκόπησης ώμου, εργαλεία βιοψίας και λήψης ιστοτεμαχίων από το εσωτερικό μιας άρθρωσης κ.α.
• Μονάδα θερμικής ενέργειας: χρησιμοποιείται ως μέσο καυτηριασμού ή κοπής μέσα στην άρθρωση, έχοντας το πλεονέκτημα την μη παραγωγή αίματος καθώς επιφέρει καυτηριασμό των μικροαγγείων.
• Μονάδα shaver: αποτελούν ποικιλία μικρών κοπτικών και αναρροφητικών εργαλείων με περιστρεφόμενη κυλινδρική κοπτική λεπίδα, η οποία περιστρέφεται με ελεγχόμενη ταχύτητα μέσα σε ανοικτό κατά ένα τμήμα του κυλινδρικό περίβλημα. Υπάρχουν άλλα shaver για μαλακά μόρια και άλλα για σκληρά, όπως όταν θέλουμε να καθαρίσουμε αρθρικό χόνδρο, νεκρωτικό οστούν κ.λπ.
• Χειρουργική τράπεζα ώμου (beach chair): είναι ειδικό χειρουργικό τραπέζι για την αρθροσκόπηση ώμου, στο οποίο ο ασθενής κάθεται σε ημικαθιστική θέση.

Η είσοδος του αρθροσκοπίου και των εργαλείων μέσα στην άρθρωση, γίνεται μέσω πολύ μικρών οπών του δέρματος διαμέτρου 2-3 mm που ονομάζονται portals. Οι οπές αυτές γίνονται σε ειδικά σημεία γύρω από κάθε άρθρωση, για να διευκολύνουν την εγχείρηση που επιθυμούμε να πραγματοποιήσουμε. Απαιτούνται πολύ λεπτοί χειρισμοί των εργαλείων και του αρθροσκοπίου μέσα στην αρθροσκοπούμενη άρθρωση, ώστε να μη τραυματισθούν οι υγιείς ιστοί αλλά και να αποφευχθεί θραύση κάποιου εργαλείου εντός της αρθρώσεως. Αυτό διότι το αρθροσκόπιο βλέπει κάθε στοχευμένη φορά, ένα πολύ μικρό τμήμα της άρθρωσης σε στρογγυλή εικόνα διαμέτρου 1-5 cm πραγματικών διαστάσεων. Την υπόλοιπη άρθρωση που δεν βλέπει την δεδομένη στιγμή, θα πρέπει να την φανταστούμε με απόλυτη ακρίβεια, ώστε οι κινήσεις που εκτελούμε με το αρθροσκόπιο και τα εργαλεία να μη προκαλούν κακώσεις στην άρθρωση, αλλά μόνο διαγνωστικό και θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η εμπειρία του Ορθοπαιδικού είναι πολλαπλάσια επιτακτική όταν πρόκειται να εκτελέσει χειρουργικές πράξεις εντός της αρθρώσεως.

Η αναισθησία που λαμβάνει ο ασθενής, μπορεί να είναι γενική, τοπική ή επισκληρίδιος. Ένα λεπτό ράμμα κλείνει τα portals στο τέλος της αρθροσκόπησης και μια ειδική περίδεση της αρθρώσεως που αρθοσκοπήθηκε είναι απαραίτητη για την προστασία της. Μετά την αρθροσκόπηση ο ασθενής μεταφέρεται στην αίθουσα ανάνηψης και λίγα λεπτά αργότερα στον θάλαμο που νοσηλεύεται. Η συνήθης παραμονή του στο νοσοκομείο είναι 1-2 ημέρες, ενώ αρκετά συχνά μπορεί να λάβει εξιτήριο την ίδια ημέρα της αρθροσκόπησης.

Ε: Ποιός πρέπει να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση αρθροπλαστικής;

A: Η χειρουργική επέμβαση αρθροπλαστικής είναι καταλληλότερη για ασθενείς με χρόνιους πόνους άρθρωσης λόγω αρθρίτιδας που δυσκολεύει τις καθημερινές δραστηριότητες, π.χ. βάδισμα, άσκηση, χαλάρωση και αναψυχή. Σκοπός της επέμβασης είναι να ανακουφίσει τον πόνο, να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία και να επιτρέψει την εργασία και την εκτέλεση άλλων καθημερινών δραστηριοτήτων.

Ε: Τί αποτελέσματα έχει η αρθροπλαστική;

A: Μετά από μια ολική αρθροπλαστική επέμβαση, πολλοί ασθενείς βιώνουν μειωμένο πόνο, αυξημένη κινητικότητα και βελτιωμένη ποιότητα ζωής. Η απόδοση και η διάρκεια ζωής ενός εμφυτεύματος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες στους οποίους περιλαμβάνονται η προ-εγχειρητική φυσική κατάσταση του ασθενή, η ανατομία, το βάρος, η φυσική δραστηριότητα και η προθυμία να τηρηθούν οι οδηγίες του χειρουργού πριν και μετά από την επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση άρθρωσης ενέχει πιθανούς κινδύνους και απαιτεί ορισμένο χρόνο ανάρρωσης. Τα επιμέρους αποτελέσματα μπορεί να ποικίλουν και μόνο ένας ορθοπεδικός χειρουργός μπορεί να καθορίσει αν η επέμβαση είναι κατάλληλη για σας.

Ε: Ποιές είναι οι πιθανές επιπλοκές μιας ολικής αρθροπλαστικής επέμβασης;

A: Παρόλο που δεν είναι συχνό, μπορεί να προκύψουν επιπλοκές κατά τη διάρκεια και μετά από την επέμβαση. Στις επιπλοκές περιλαμβάνονται, χωρίς να περιορίζονται μόνο, μολύνσεις και θρόμβοι αίματος. Για αποφυγή αυτών των επιπλοκών οι χειρουργοί μπορούν να λάβουν διάφορα μέτρα προφύλαξης, συμπεριλαμβανομένης της χορήγησης αντιβιοτικών και αντιπηκτικών αίματος, πριν και μετά από την επέμβαση. Μολονότι η χειρουργική εμφυτευμάτων σημειώνει εξαιρετική επιτυχία στις περισσότερες περιπτώσεις, ορισμένοι ασθενείς μπορεί ακόμα να αισθάνονται πόνο και δυσκαμψία. Παράγοντες, όπως οι μετεγχειρητικές δραστηριότητες και το βάρος του ασθενή μπορεί να επηρεάσουν τη μακροβιότητα του εμφυτεύματος. Το καλύτερο είναι να συζητήσετε αυτούς τους κινδύνους με το χειρουργό σας, ο οποίος είναι σε θέση να απαντήσει σε κάθε ερώτηση που μπορεί να σας απασχολεί.

Ε: Πότε πρέπει να κάνω αυτό τον τύπο χειρουργικής επέμβασης;

A: Οι γιατροί σας θα αποφασίσουν αν είστε κατάλληλος υποψήφιος για αυτή τη χειρουργική επέμβαση. Οι αποφάσεις τους θα βασιστούν στο ιατρικό ιστορικό σας, τις εξετάσεις και τις ακτινογραφίες.

Ε: Είμαι πολύ μεγάλος σε ηλικία γι' αυτή τη χειρουργική επέμβαση;

A: Γενικά, η ηλικία δεν αποτελεί πρόβλημα αν είστε σε σχετικά καλή κατάσταση υγείας και έχετε την επιθυμία να συνεχίσετε να ζείτε δραστήρια. Πρέπει να δείτε το γιατρό σας για μια γνώμη σχετικά με τη γενική κατάσταση της υγείας σας και την καταλληλότητα για χειρουργική επέμβαση.

Ε: Πόσο διάστημα παραμένουν τυπικά οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε αρθροπλαστική στο νοσοκομείο;

A: Κατά το παρελθόν, ένας ασθενής ανέμενε τυπικά παραμονή για διάστημα από 3–7 ημέρες, ακολουθούμενο από έξι εβδομάδες ή περισσότερο δύσκολης αποθεραπείας, πριν να επιστρέψει στις φυσιολογικές δραστηριότητές του. Με μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, ορισμένοι χειρουργοί διαπιστώνουν ότι οι ασθενείς μπορούν να πάρουν εξιτήριο σε δύο μόλις ημέρες και σημαντικά ταχύτερη επιστροφή στις φυσιολογικές δραστηριότητες, καθώς επίσης λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο.

Ε: Τι είδους δραστηριότητες πρέπει να αναμένουν οι ασθενείς ότι θα μπορούν να επιχειρούν μετά από την αρθροπλαστική;

A: Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του τύπου της χειρουργικής επέμβασης, της κατάστασης της υγείας σας και της ικανότητας ανάρρωσης. Τυπικά, οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν σε ορισμένες δραστηριότητες χαμηλής δυναμικής απαίτησης εντός εβδομάδων μετά από την επέμβαση. Οι χειρούργοι γενικώς αποθαρρύνουν τους ασθενείς από το να επιχειρούν δραστηριότητες υψηλής δυναμικής απαίτησης, όπως τρέξιμο και αθλήματα αντοχής και δύναμης.

Είναι γνωστό ότι η Συμφυτική Θυλακίτις του Ώμου (Adhessive Capsulitis) είναι μια συχνή και δύσκολη στη θεραπεία πάθηση.

Χαρακτηρίζεται από ενδαρθρικές και εξωαρθρικές συμφύσεις αλλά και από ρίκνωση του θυλάκου με αποτέλεσμα πόνο και μεγάλη δυσκαμψία σε όλες τις κατευθύνσεις, σε αντίθεση με την απλή περιαρθρίτιδα που επηρεάζει μόνο την απαγωγή.

Η πάθηση έχει τρία στάδια στην πορεία της (Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ) και κάνει ένα κύκλο αυτοΐασης διάρκειας 12-24 μηνών.

Οι παλιές μέθοδοι θεραπείας με παυσίπονα, Κορτιζόνη και φυσικοθεραπεία είχαν απογοητευτικά αποτελέσματα. Το 1993 ο πλέον ειδικός στις παθήσεις του ώμου Neviaser πρότεινε τη βίαιη άρση της δυσκαμψίας με ρήξη του θυλάκου και κινητοποίηση της άρθρωσης του ώμου υπό γενική αναισθησία. Η μέθοδός του δεν έγινε αποδεκτή στην πράξη.

Έτσι τα τελευταία χρόνια άρχισε η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου σε υπακρωμιακή έγχυση ή σε ενδαρθρική έγχυση. Εγχύονται 3 Amps Sodium Hyaluronate 2ml είτε υπακρωμιακώς είτε ενδαρθρικώς, ανάλογα με την κυρίαρχη συμπτωματολογία, μαζί με Ξυλοκαίνη και Κορτιζόνη. Στη συνέχεια ο ασθενής ακολουθεί πρόγραμμα ασκήσεων απαγωγής και στροφών.

Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά.

Η ύφεση του πόνου παραλληλίζεται με την αποκατάσταση της κινητικότητας η οποία επέρχεται μέσα σε διάστημα 15-30 ημερών. Η Υπακρωμιακή προσπέλαση γίνεται με τον ασθενή καθιστό οπισθίως και είναι εύκολη, ενώ η ενδαρθρική έγχυση γίνεται προσθίως και είναι δύσκολη.

Τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα ενηλίκων ανευρίσκονται σε διάφορους ιστούς του σώματος. Σήμερα είναι δυνατή η απομόνωσή και πολλαπλασιασμός τους από τον μυελό των ιστών και από το λιπώδη ιστό. Η λήψη βλαστοκυττάρων από τον λιπώδη ιστό φαίνεται να είναι το ίδιο ή και περισσότερο αποτελεσματική ενώ ταυτόχρονα είναι και λιγότερο επώδυνη σε σχέση με τη λήψη βλαστοκυττάρων από τον μυελό των οστών.

Η θεραπεία της αρθρίτιδας με βλαστοκύτταρα ενηλίκων γίνεται σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση γίνεται λήψη λιπώδους ιστού (λιποαναρρόφηση) με τοπική αναισθησία. Ακολουθεί καλλιέργεια των βλαστοκυττάρων (για ένα μήνα) στο εργαστήριο και ενεργοποίησή τους προς χονδροκύτταρα. Στη δεύτερη φάση γίνεται έγχυση των βλαστοκυττάρων στην πάσχουσα περιοχή. Η έγχυση στο γόνατο και σε άλλες επιφανειακές αρθρώσεις γίνεται υπό καθοδήγηση με υπέρηχο στο ιατρείο, ενώ στο ισχίο (εικόνα 3) γίνεται υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο στην κλινική. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η θραπεία της οστεοαρθρίτιδας με βλαστοκύτταρα είναι ακόμα σε εξέλιξη και έχει καλύτερα αποτελέσματα σε ελαφριές μορφές αρθρίτιδας. Υπάρχουν βέβαια και οι αισιόδοξες απόψεις ότι μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη της πάθησης μέχρι και 10 χρόνια. Σίγουρα πάντως αποτελεί μία ακόμα μη χειρουργική λύση για την θεραπεία των χόνδρινων βλαβών και της οστεοαρθρίτιδας.

Η θεραπεία χωρίζεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο, ο ασθενής υποβάλλεται σε αφαίρεση μικρού τεμαχιδίου λίπους, με τοπική νάρκωση. Στο δεύτερο στάδιο, μετά από περίπου 20 ημέρες, γίνεται εφαρμογή των ενεργοποιημένων, με το αίμα του ίδιου του ασθενούς, μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων στην πάσχουσα περιοχή ή άρθρωση, είτε με τη μορφή ένεσης.

Οι εγχύσεις κορτικοστεροειδών και τοπικών αναισθητικών στον επισκληρίδιο χώρο, στο επίπεδο που ενώνεται το ιερό οστούν με τον κόκκυγα, αποτελούν μία απλή αναλγητική μέθοδο χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες, που μπορεί να επαναληφθεί αν χρειασθεί με μεσοδιαστήματα μιας εβδομάδος.

Οι εγχύσεις γίνονται σε άσηπτο χώρο και με στοιχειώδη αναισθησιολογική υποστήριξη (χειρουργική αίθουσα) με τοπική αναισθησία και διαρκούν 30-45 λεπτά, σε Ιδιωτική Κλινική στο κέντρο της Αθήνας, στο οποίο η παραμονή του ασθενούς διαρκεί συνολικά περίπου 3 ώρες (εισιτήριο μίας ημέρας). Χρησιμοποιούνται ικανοποιητικά σε κήλες μεσοσπονδυλίων δίσκων, χρόνια οσφυαλγία, σπονδυλική στένωση και σε μερικές άλλες παθήσεις της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Αν συνυπάρχει οστεοαρθρίτιδα των αποφυσιακών αρθρώσεων (Facet joints) μπορεί να συνδυαστεί με έγχυση και σε αυτές τις αρθρώσεις.

Οι επισκληρίδιες εγχύσεις στεροειδών χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια για τη θεραπεία του σπονδυλικού πόνου.

Μια από τις πρώτες αναφορές για χρήση επισκληρίδιας έγχυσης ήταν το 1920 για τη θεραπεία οσφυοϊσχιαλγίας. Επισκληρίδια έγχυση κορτικοστεροειδών συχνά χρησιμοποιείται για θεραπεία παθήσεων όπως η σπονδυλική στένωση, η ενδοδισκική εκφύλιση, η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, η ισχιαλγία και η ριζοπάθεια. Αυχενική και θωρακική επισκληρίδια έγχυση χρησιμοποιείται και στην αντιμετώπιση του πόνου της μεθερπητικής νευραλγίας . Η τεχνική χρησιμοποιείται στην υποξεία φάση μιας επώδυνης κατάστασης (π.χ ισχιαλγία) και στη χρόνια φάση για κάποιες παθήσεις (π.χ σπονδυλική στένωση) όταν ο πόνος δεν υποχωρεί με τη συντηρητική αγωγή.

Τα κορτικοστεροειδή που εγχύονται στην περιοχή των νευρικών ριζών που φλεγμαίνουν έχουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση και έτσι ελαττώνοντας τη φλεγμονή και το οίδημα , ανακουφίζουν και από τον πόνο. Το διάλυμα που εγχύεται περιέχει και τοπικό αναισθητικό, συνήθως ροπιβακαϊνη, το οποίο προσφέρει άμεση ανακούφιση που διαρκεί για μερικές ώρες, μέχρι να παρέλθει η δράση του τοπικού αναισθητικού. Το κορτικοστεροειδές συνήθως βηταμεθαζόνη ή ντεξαμεθαζόνη, θα αρχίσει να δρα 3-5 μέρες μετά από την έγχυση και το αποτέλεσμα διαρκεί μερικές εβδομάδες ως αρκετούς μήνες. Η τεχνική μπορεί να χρειαστεί επανάληψη έως δύο ακόμη φορές, με απόσταση μεταξύ των εγχύσεων τουλάχιστον 2 εβδομάδες. Γενικά δεν θα πρέπει να γίνονται παραπάνω από 3 εγχύσεις σε χρονικό διάστημα 6 μηνών. Αν ο πόνος δεν υποχωρεί, τότε θα πρέπει να αναζητούνται άλλες θεραπείες.

Η επισκληρίδιος έγχυση κορτικοστεροειδών δεν θεραπεύει την αιτία της νόσου, π.χ. την κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, αλλά δίνει το χρόνο στη φύση, προσφέροντας αναλγησία λόγω της μείωσης της φλεγμονής της ρίζας του νεύρου που κυρίως προκαλεί τον πόνο, να θεραπεύσει την κατάσταση, υποστρέφοντας την κήλη του δίσκου. Άλλωστε πόσοι άνθρωποι εμφανίζουν κήλες μεσοσπονδυλίων δίσκων στην μαγνητική τομογραφία αλλά δεν έχουν ουδεμία ενόχληση!

ΚΙΝΔΥΝΟΙ- ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Η επισκληρίδια έγχυση κορτικοστεροειδών είναι μια σχετικά ασφαλής τεχνική με πολύ μικρό ποσοστό επιπλοκών. Επιπλοκές που έχουν αναφερθεί είναι επισκληρίδιο αιμάτωμα, απόστημα, σύνδρομο Cushing, αναφυλακτοειδής αντίδραση και κεφαλαλγία εφόσον συμβεί τρώση της σκληράς μήνιγγας και απώλεια εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ).

ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΙΕΣ

Δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται επισκληρίδιος έγχυση όταν ο ασθενής έχει διαταραχές πήξης του αίματος, ή λαμβάνει αντιπηκτικά φάρμακα. Στη δεύτερη περίπτωση πρέπει να διακόπτεται η αγωγή για ικανό χρονικό διάστημα και να αντικαθίσταται το από του στόματος αντιπηκτικό με ηπαρίνη μικρού μοριακού βάρους, πάντα σε συνεννόηση με εμάς. Επίσης, δεν πρέπει να εφαρμόζεται όταν υπάρχει ιστορικό προηγούμενης αντίδρασης στα τοπικά αναισθητικά.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Ο βαθμός και η διάρκεια της ανακούφισης μετά από μια θεραπευτική επισκληρίδιο έγχυση, διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και εξαρτώνται από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως η προϋπάρχουσα παθολογία και το επίπεδο δραστηριότητας. Μερικοί ασθενείς μπορεί να έχουν ανακούφιση οριστική με μία ή δύο εγχύσεις και κάποιοι άλλοι ανακούφιση προσωρινή.

Το τμήμα Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον έκανε μια μελέτη σύγκρισης των αποτελεσμάτων και των κινδύνων μεταξύ της χειρουργικής θεραπείας και της επισκληρίδιας έγχυσης κορτικοστεροειδών.

Το αποτέλεσμα στο οποίο κατέληξε ήταν ότι η οσφυϊκή επισκληρίδιος έγχυση κορτικοστεροειδών είναι μια αιτιολογημένη θεραπεία, η οποία θα πρέπει να προηγείται πάντα της χειρουργικής επέμβασης στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης, εκτός αν η πολύ σοβαρή νευρολογική κλινική σημειολογία του ασθενούς, επιβάλλει την άμεση χειρουργική επέμβαση.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ…

Οι επισκληρίδιες εγχύσεις στεροειδών είναι ένα σημαντικό όπλο στην φαρέτρα των θεραπευτικών επιλογών για ασθενείς με οσφυαλγία και ριζιτικό πόνο. Αν και οι τεχνικές αυτές δεν αλλάζουν την υποκείμενη παθολογία, πολλές φορές συντομεύουν την συμπτωματική περίοδο της νόσου, κρατούν τους ασθενείς μακριά από το νοσοκομείο και προσφέρουν σημαντική βελτίωση από τον πόνο και βελτίωση της καθημερινότητας των αρρώστων.

Η αποκατάσταση της εκφύλισης και η φυσική αντιμετώπιση του πόνου

Η Μεσοθεραπεία με κολλαγόνο είναι μια φυσική θεραπευτική τεχνική που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες επώδυνες καταστάσεις. Είναι σε ευρεία χρήση στη Γαλλία και την Αμερική, ιδιαίτερα σε αθλητές. Πρόκειται για έναν συγκεκριμένο τρόπο χορήγησης κολλαγόνου και φαρμακευτικών ουσιών, των οποίων η έγχυση γίνεται ενδοδερμικά πολύ επιφανειακά (1-2 χιλιοστών) και ανώδυνα, σε συγκεκριμένες αραιώσεις, δοσολογίες και αναλογίες (αν πρόκειται για άθροισμα ουσιών).

Τι είναι το κολλαγόνο:

είναι η δομική πρωτεΐνη σε όλα τα θηλαστικά, βρίσκεται σε ποσοστό περιεκτικότητας μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη πρωτεΐνη στο σώμα. Αντιπροσωπεύει περίπου το 6% του βάρους του ανθρώπου.

Όλες οι δομές των αρθρώσεων, ενδοαρθρικές και εξωαρθρικές, σχηματίζονται ουσιαστικά από κολλαγόνο.

Η ιδιότυπη διάταξη των ινιδίων, στο σχηματισμό των ινών του κολλαγόνου, εγγυάται στη δομή μεγάλη δύναμη από την άποψη της:

1)ΑΝΤΟΧΗΣ

2)ΑΝΤΙΕΠΕΚΤΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

3)ΑΣΥΜΠΙΕΣΤΟΤΗΤΑΣ

αλλά και:

4)ΠΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

5)ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

6)ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΡΕΨΗΣ

7)ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΤΟ ΦΟΡΤΙΟ

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την αρχιτεκτονική δομή του κολλαγόνου, και κατά συνέπεια αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε είναι:

1)Τραυματισμοί

2)Κακή στάση του σώματος

3)Χρόνιες φλεγμονές

4)Νεοπλασματικές παθήσεις

5)Ηλικία

Δεν πρόκειται για κάποιο παυσίπονο αλλά βοηθά στην αποκατάσταση της φυσιολογίας μιας πάσχουσας περιοχής. Χρησιμοποιεί υπερβολικά λεπτές βελόνες οι οποίες εισάγονται μόνο στην επιφάνεια του δέρματος σε πολύ μικρό βάθος. Οι ουσίες που χρησιμοποιούνται εξαρτώνται από την παθοφυσιολογία της περιοχής. Καθώς οι περισσότερες καταστάσεις είναι πολυπαραγοντικές χρησιμοποιείται συνδυασμός ουσιών, οι οποίες είναι φυσικές με κυρίαρχο με το κολλαγόνο.

Τα medical devices που χρησιμοποιούμε περιέχουν κολλαγόνο και ουσίες φυσικής προέλευσης (βοηθητικά-έκδοχα), τις οποίες θα αναφέρουμε παρακάτω. Με αυτόν τον τρόπο αξιοποιείται η τοπική έγχυση και με τη λειτουργία της μεταφοράς και της σταθεροποίησης καταλήγει στον πάσχοντα ιστό. Η μηχανική υποστήριξη που παρέχεται, αντιπροσωπεύει ένα φυσικό αποτελεσματικό ικρίωμα στήριξης.

Οι περιοχές στις οποίες εφαρμόζουμε τις εγχύσεις στο ιατρείο μας είναι:

-ισχίο (Ήπιους πόνους αρθρίτιδας)

-ισχιαλγία (ισχιακό νεύρο)

-γόνατο (Ήπιους πόνους αρθρίτιδας)

-οσφυϊκή μοίρα (Βοηθάει πολύ στην ανακούφιση από τον πόνο μέσω της λύσης του μυϊκού σπασμού που συνοδεύει αυτές τις καταστάσεις, επιτρέποντας έτσι τη χρήση μικρότερης δοσολογίας παυσίπονων)

-θωρακική μοίρα (Βοηθάει πολύ στην ανακούφιση από τον πόνο μέσω της λύσης του μυϊκού σπασμού που συνοδεύει αυτές τις καταστάσεις, επιτρέποντας έτσι τη χρήση μικρότερης δοσολογίας παυσίπονων)

-αυχενική μοίρα (Βοηθάει πολύ στην ανακούφιση από τον πόνο μέσω της λύσης του μυϊκού σπασμού που συνοδεύει αυτές τις καταστάσεις, επιτρέποντας έτσι τη χρήση μικρότερης δοσολογίας παυσίπονων)

-ώμος (Χρησιμοποιείται σε τενοντίτιδες (περιαρθρίτιδες), σύνδρομο πρόσκρουσης, μερική ρήξη υπερακανθίου, υπακανθίου, υποπλατίου, ήπιους πόνους αρθρίτιδας)

-αγκώνας (Χρησιμοποιείται σε επικονδυλίτιδα (tennis elbow), τενοντίτιδα καμπτήρων καρπού, ήπιους πόνους αρθρίτιδας)

-καρπός (Ήπιους πόνους αρθρίτιδας)

-μικρές αρθρώσεις χεριού (Ήπιους πόνους αρθρίτιδας)

-μικρές αρθρώσεις ποδιού (Ήπιους πόνους αρθρίτιδας)

-μυϊκός ιστός (Είναι από τις κύριες χρήσεις της με βασικό στόχο τη γρηγορότερη αποκατάσταση μέσω της μείωσης της φλεγμονής, της επούλωσης των τενόντων και των συνδέσμων μετά από υπερχρήση, τραυματισμό ή διάταση, δηλαδή σε διαστρέμματα, τενοντίτιδες και μυϊκές θλάσεις.)

-νευρικός ιστός

-δύσκαμπτες αρθρώσεις (Ήπιους πόνους αρθρίτιδας)

-προβλήματα δέρματος

Να σημειώσουμε πως σε κάθε πάθηση και περιοχή του σώματος χρησιμοποιείται και διαφορετικός τύπος διαλύματος κολλαγόνου, ακόμα και σε συνδυασμό τύπου κοκτέιλ.

Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά καθώς οι δραστικές ουσίες εφαρμόζονται κατευθείαν πάνω από την πάσχουσα περιοχή και όχι σε ολόκληρο τον οργανισμό όπως όταν λαμβάνουμε από το στόμα ή ενέσιμο κάποιο φάρμακο. Αυτό συνεπάγεται μικρότερη δόση και περιορίζει της παρενέργειες και τις αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.

Τα έκδοχα που περιέχονται στα σκευάσματα, ανά περίπτωση, είναι τα εξής:

-Arnica Montana

-Silica

-Iris versicolor

-Citrillus colocynthis

-Viola odora

-Cimicifuga racemosa

-Drosera rotundifolia

-Rhododendron chrysanthum

-Hamamelis virginiana

-Hypericum perforatum

-φωσφορικό κάλιο

-κιτρικό οξύ

-νικοτιναμίδιο

-ασκορβικό οξύ

-γλυκονικό μαγνήσιο

-ριβοφλαβίνη

-υδροχλωρική θειαμίνη

-υδροχλωρική πυριδοξίνη

Τις θεραπείες αυτές τις εφαρμόζουμε ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό μεταξύ τους (τύπου κοκτέιλ), σε συνδυασμό με φυσικοθεραπεία ή/και φαρμακευτική αγωγή (αντιφλεγμονώδη ή/και μυοχαλαρωτικά).

ΔΕΝ υπάρχουν αντενδείξεις ή αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, ούτε και παρενέργειες, γι αυτό και είναι απόλυτα ασφαλή.

Σε κάθε περίπτωση όμως, η θεραπεία είναι εξατομικευμένη για την πάθηση κάθε ανθρώπου ξεχωριστά. Με τη σωστή λήψη του ιστορικού σας, την εξέταση και την επιτόπια γνωμάτευση ακτινογραφιών ή τομογραφιών ή όποιων άλλων εξετάσεων που έχετε κάνει, θα αποφασίσουμε ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία στο πρόβλημά σας.

Τα μεσοδιαστήματα των μεσοθεραπειών είναι κάθε 7-10 ημέρες, ενώ σε οξείες καταστάσεις ή σε αθλητές μπορεί να είναι συντομότερα, ίσως και 3 την εβδομάδα. Ο αριθμός των μεσοθεραπειών που είναι απαραίτητος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η πάθηση, η χρονιότητα και η παθολογία που την προκαλεί. Γενικά 5 συνεδρίες είναι το λιγότερο που μπορεί να χρειασθούν. Προκειμένου να διασφαλίσουμε την απόλυτη δυνατή ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των θεραπειών μας, έχουμε επιλέξει πολύ προσεκτικά τη συνεργασία μας με κατασκευάστρια εταιρία του εξωτερικού. Μας εγγυάται ειδικές διαδικασίες παραγωγής, σωστό φιλτράρισμα, απόλυτη αποστείρωση, ακριβή έλεγχο του μοριακού βάρους, με αποτέλεσμα σκευάσματα με σταθερά φυσικοχημικά χαρακτηριστικά πολύ υψηλής ποιότητας, αναγνωρισμένα από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α. (F.D.A.).

Τεχνικά χαρακτηριστικά υαλουρονικών

Τα τελευταία χρόνια έχουμε την παραγωγή Υαλουρονικών τρίτης γενιάς, ή ορθότερα Υψηλής Καθαρότητας Υαλουρονάνες (Highly Purified Hyaluronan, HPH). Πρόκειται για βιοτεχνολογικά προϊόντα με πλήρη καθαρότητα, που παράγονται από καλλιέργειες κυττάρων. Επιλέγεται η αφαίρεση του εκτός κυτταρικής μεμβράνης Υαλουρονικού, γίνεται αύξηση της κυτταρικής σειράς, ζύμωση σε βιοαντιδραστήρα, παραγωγή μεγάλου αριθμού κυττάρων, διήθηση σε γέλη πυριτίου (Silica Gel), κατακράτηση προσμίξεων, διατήρηση του κυτταρικού τοιχώματος, καθίζηση, περαιτέρω καθαρισμός, έκπλυση (το Υαλουρονικό εκπλένεται από τα κυτταρικά τοιχώματα και συλλέγεται) και τελικά παράγεται καθαρό Υαλουρονικό οξύ, μακράς μη διακλαδούμενης αλύσου. Τα Υαλουρονικά αυτά έχουν μοριακό βάρος είτε 1800-2000 kDaltons είτε 2400 - 3600 kDaltons».

Μηχανισμός δράσης των Υαλουρονικών

Αρθρώσεις

Στις αρθρώσεις με οστεοαρθρίτιδα, το ενδαρθρικώς χορηγούμενο Υαλουρονικό οξύ (Intra Articular Hyaluronic Acid, IAHA), ως κολλώδες πολυμερές έχει ιδιότητες ιξωδοελαστικότητας (Viscoelasticity). Ως εκ τούτου εντός των αρθρώσεων, δρα ως λιπαντικό και αποσβεστικό των κραδασμών, εξαλείφοντας τις τριβές μεταξύ των αρθρικών επιφανειών και των ενδαρθρικών ανατομικών στοιχείων (μηνίσκοι, χόνδροι, σύνδεσμοι, υμένας, τένοντες, θύλακοι, έλυτρα, κλπ). Το Υαλουρονικό Νάτριο, ως πολυσακχαρίτης κατανέμεται εύκολα και ευρέως στην εξωκυτάρια θεμέλια ουσία (matrix) του συνδετικού ιστού του ανθρώπου αυξάνοντας έτσι τη λειότητα του χόνδρου. Η ελαστικότητα (Elasticity) του διαλύματος Υαλουρονικού Νατρίου βοηθά στην απόσβεση των μηχανικών πιέσεων, τριβών και δονήσεων, προάγοντας έτσι την προστασία της αρθρώσεως και διευκολύνοντας την κίνηση αυτής. Το Υαλουρονικό Νάτριο, πέραν του ότι υπάρχει φυσιολογικά στις αρθρώσεις, χρησιμοποιείται με ενδαρθρική έγχυση με σκοπό την κλινική θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδος. Για να παραμείνουν υγιείς, όλοι οι χόνδροι, ανεξαρτήτως τύπου χρειάζονται ως δομικό υλικό πρωτεογλυκάνες που βρίσκονται σε όλους τους συνδετικούς ιστούς, για να προσελκύσουν μόρια νερού, χρειάζονται ένα δίκτυο κολλαγόνου που θα συνδέσει τις πρωτεογλυκάνες να δεσμεύσουν άφθονο νερό. Ο όρος Ιξωδοαναπλήρωση (Viscosupplementation) αναφέρεται στην ενδοαρθρική ένεση του Υαλουρονικού οξέος (HA) ως υαλουρονικού Νατρίου, με σκοπό να αναπληρώσει το ανεπαρκές και παθολογικό Υαλουρονικό οξύ, να ανακουφίσει τον πόνο και να βελτιώσει τη λειτουργία, συνήθως σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Το Υαλουρονικό Νάτριο είναι το κύριο συστατικό σε ένα στρώμα 1-2-μm στην επιφάνεια του αρθρικού χόνδρου των αρθρώσεων καθώς επίσης και ένα σημαντικό συστατικό του αρθρικού υγρού (SF). Τα διαλύματα του Υαλουρονικού Νατρίου μπορούν να λειτουργήσουν ως λιπαντικά, όταν οι κινήσεις είναι αργές και ως αμορτισέρ απόσβεσης κραδασμών όταν οι κινήσεις είναι γρήγορες. Στην οστεοαρθρίτιδα, το μοριακό βάρος του Υαλουρονικού οξέος μειώνεται, το ίδιο και οι ρεολογικές ιδιότητές του. Η Ιξωδοαναπλήρωση (Viscosupplementation) έχει υποστηριχθεί ως μέσο για την αναστροφή αυτής της κατάστασης, αλλά η ενδοαρθρική χορήγηση Υαλουρονικού Νατρίου έχει και άλλες ιδιότητες, όπως αντιφλεγμονώδης δράση, όπως και διέγερση παραγωγής φυσιολογικού Υαλουρονικού, με θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Αποτελεσματικότητα: Υπάρχει μια μεγάλη εργασία σύγκρισης Υαλουρονικού Νατριου και εικονικού φαρμάκου (placebo) σε ενδοαρθρική ενέσεις, και έχει αποδειχθεί η δράση αυτή του Υαλουρονικού. Σε μία τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη η στατιστική διαφορά στην ανταπόκριση ήταν σημαντική. Μερικοί ερευνητές θεωρούν ότι η δράση αυτή είναι πιο παρατεταμένη από αυτή των γλυκοκορτικοειδών (πχ Triamcinolone Acetonide, Kenacort®). Συμπερασματικά, κατά τον John Kirwan “Τα υφιστάμενα στοιχεία δείχνουν ότι τα Ιξωδοαναπληρωτικά φάρμακα (viscosupplements) παρέχουν ανακούφιση από τον πόνο αντίστοιχη με αυτή των γλυκοκορτικοειδών και το κάνουν για αρκετούς μήνες, αλλά η εμφάνιση δράσης είναι πιο αργή, και υπάρχει η δυνατότητα για τοπικές ανεπιθύμητες αντιδράσεις”. Ο Σουηδός Karlsson και συνεργάτες απέδειξαν το 1998 με διπλή τυφλή μελέτη, ότι τα Υαλουρονικά δεν δρουν μόνο μηχανικά στην άρθρωση αλλά διεγείρουν την παραγωγή δομικών στοιχείων του χόνδρου επουλώνοντας τις βλάβες της Οστεοαρθρίτιδος. Ανάλογα αποτελέσματα έδειξε η έρευνα σε βοοειδή, των Ιαπώνων Kanji Fukuda και άλλοι, από το πανεπιστήμιο της Οσάκα, Ιαπωνία, ότι δηλαδή “το Υαλουρονικό οξύ αυξάνει τη σύνθεση Πρωτεογλυκανών στον χόνδρο βοοειδών παρουσία της Ιντερλευκίνης-1. Τα ίδια αποτελέσματα έδειξε το 2003 και η έρευνα του Jubb RW και συνεργατών όπως και του Kolarz G και συνεργατών, ότι δηλαδή πέραν της μειώσεως της τριβής έχουμε αναπλήρωση δομικών στοιχείων του αρθρικού χόνδρου. Xρησιμοποιώντας την κλίμακα Likert για τον πόνο, ο Kolarz G. απέδειξε ότι η έγχυση 5 ενέσεων Υαλουρονικού Νατρίου μειώνει 97% τον πόνο κατά την κίνηση και ότι αυτή τη βελτίωση την είχε το 85% των ασθενών 4 εβδομάδες μετά την έγχυση. Είναι πολύ σημαντική η στατιστική παρατήρηση του Χαράλαμπου Γκούβα στην Ελλάδα, και ιδίως στην Ήπειρο, ότι “από την εφαρμογή των εγχύσεων Υαλουρονικού Νατρίου μειώθηκαν οι Ολικές αρθροπλαστικές στα γόνατα κατά 90%”. Αυτό επιβεβαίωσε η εργασία του Αμερικανού Kotz R. Και συνεργατών που γράφουν επακριβώς ότι: «It is very important to note that operations of total knee replacement, have been decreased in a rate of 15: 19 after the use of Sodium Hyaluronate»

Ιστορικά στοιχεία

Το Υαλουρονικό Νάτριο χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια από τρεις ειδικότητες της Ιατρικής. Την Οφθαλμολογία, την Ορθοπεδική – Τραυματολογία και την Πλαστική Χειρουργική. Από την αρχή κυκλοφορίας των σκευασμάτων οι ενδείξεις χρήσης στην Ορθοπεδική ήταν η Οστεοαρθρίτιδα σε μεγάλες και μικρές αρθρώσεις των άκρων. Έκτοτε οι ενδείξεις επεκτάθηκαν σε παθήσεις εξωαρθρικές όπως οι Τενοντοελυτρίτιδες (Τενοντοθηκίτιδες), στην επούλωση των τραυμάτων, κλπ. Η βασική πειραματική έρευνα για τη χρήση του Υαλουρονικού Νατρίου στην Ορθοπεδική και ιδίως στην Οστεοαρθρίτιδα του γόνατος άρχισε στην Ιταλία από το 1987-1991 μέχρι το 1995 οπότε και υποβλήθηκε φάκελλος άδειας κυκλοφορίας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, με τις εργασίες του G. Leardini και συνεργατών, επίσης του Μ.Carrabba και συνεργατών, και του M.Dougados. Ο Ιταλός J.J. Scali έκανε έρευνα μακροχρόνιας χορήγησης υαλουρονικών στο γόνατο από το 1995. Στον Καναδά πρωτοπόρος της χρήσης Υαλουρονικού είναι ο Lussier A και συνεργάτες που δημοσίευσαν ήδη από το 1996 κλινικά συμπεράσματα. Σήμερα, οι βασικές ενδείξεις του Υαλουρονικού Νατρίου στην Ορθοπεδική Χειρουργική και Τραυματολογία είναι οι εξής:

Η ενδαρθρική χρήση στο γόνατο αφορά περίπου το 95% της κατανάλωσης Υαλουρονικού Νατρίου παγκοσμίως και ήδη έχει συγκεντρωθεί μεγάλη Ελληνική και διεθνής σχετική εμπειρία. Το Υαλουρονικό Νάτριο άρχισε να χρησιμοποιείται επισήμως με άδεια στην Ιατρική με κύρια ένδειξη την Οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και δευτερευόντως άλλων αρθρώσεων το έτος 1997 (Στην Ελλάδα τον Απρίλιο 1997).

Για να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα χρήσης του Υαλουρονικού Νατρίου στην Οστεοαρθρίτιδα του γόνατος καλό είναι να δούμε τη βασική ανατομία αλλά και την ταξινόμηση της Οστεοαρθρίτιδας σε στάδια.

Βασική Ανατομία του Γόνατος:

Το γόνατο είναι μια πολύπλοκη άρθρωση αποτελούμενη από τέσσερα οστά (Μηριαίο + Κνήμη + Περόνη + Επιγονατίδα), από δύο ενδάρθριους Μηνίσκους, από δύο Χιαστούς συνδέσμους, από δύο Πλάγιους συνδέσμους, από δύο καθεκτικούς συνδέσμους επιγονατίδας, από ενδαρθρικό χόνδρο στη Μηριαία Τροχιλία και στην Επιγονατίδα, και από πολλούς τένοντες. Οι πρώτες φθορές στην οστεοαρθρίτιδα αφορούν τους Μηνίσκους, ακολουθεί ο αρθρικός χόνδρος και οι σύνδεσμοι, και στο τέλος φθείρονται και τα οστά. Τα παθολογοανατομικά αυτά στάδια εύκολα απεικονίζονται με Μαγνητική Τομογραφία αλλά και με απλή ακτινογραφία σε ορθία θέση face. Η συνήθης ταξινόμηση της Οστεοαρθρίτιδας του γόνατος στη βιβλιογραφία είναι αυτή των Kellgren και Lawrence (1957) με βάση ακτινολογικά ευρήματα, σε 4 στάδια (I,II,III,και IV). Όμως η πλέον απλή και πρακτική ταξινόμηση της Οστεοαρθρίτιδος του γόνατος, μετά την εφεύρεση της Μαγνητικής Τομογραφίας, γίνεται πλέον σε τρία στάδια κατά Χαράλαμπο Γκούβα με βάση απεικονιστικά και κλινικά ευρήματα (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ) και έχει ως εξής:

Στάδια Οστεοαρθρίτιδος Γόνατος

α) Πρώτο στάδιο: Ο ασθενής είναι ελαφρά συμπτωματικός και η ακτινογραφία Face σε ορθία θέση δεν δείχνει τίποτα. Οι αλλοιώσεις απεικονίζονται μόνο σε Μαγνητική Τομογραφία.

(β) Δεύτερο στάδιο: Ο ασθενής είναι συμπτωματικός και η ακτινογραφία δείχνει ένα ή περισσότερα εκ των κατωτέρω: Στένωση του έσω μεσαρθρίου, σκλήρυνση του υποχονδρίου οστού, μέτρια οστεόφυτα, υποχόνδριες κύστεις και ίσως ραιβογονία.

(γ) Τρίτο στάδιο: Ο ασθενής είναι έντονα συμπτωματικός και η ακτινογραφία δείχνει επιπλέον μεγάλα οστεόφυτα και μεγάλη στένωση έως εξαφάνιση του έσω μεσαρθρίου διαστήματος (τα οστά εφάπτονται).

Ο πόνος στις εκφυλιστικές ρήξεις μηνίσκων και γενικά στην Οστεοαρθρίτιδα, είναι τριών αιτίων: (α) Πόνος αρθρικός (Υμενίτις): Οφείλεται στη φλεγμονή του υμένα της αρθρώσεως του γόνατος Είναι εκτεταμένος και διάχυτος. Ο ασθενής δεν μπορεί εύκολα να εντοπίσει την περιοχή από όπου προέρχεται. Δείχνει γενικά όλο το γόνατο ακόμα και τους υπερεπιγονατιδικούς θυλάκους και την ιγνυακή κοιλότητα. Η μορφή αυτή του πόνου υφίεται με ενδαρθρική ένεση Κορτιζόνης, ή με αντιφλεγμονώδη φάρμακα. (β) Πόνος Νευρογενής: Οφείλεται στον ερεθισμό νευρικών απολήξεων κατεστραμμένων μαλακών μορίων (Μηνίσκων, Χόνδρου, Οστού, κλπ) Είναι βύθιος και επιδεινώνεται με τις κινήσεις. Ενίοτε μέσω του σαφηνούς νεύρου επεκτείνεται και στην Κνήμη. Ο ασθενής δείχνει να προέρχεται βαθειά μέσα από το γόνατο ή δείχνει να τον πονάει η ιγνυακή κοιλότητα, παρασέρνοντας ενίοτε το γιατρό σε λάθος διάγνωση όπως πχ παθήσεις μυών και τενόντων της ιγνύος. Η μορφή αυτή του πόνου υφίεται με την ακινητοποίηση της αρθρώσεως και με τη χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, όπως επίσης και με τις ενέσεις Υαλουρονικού Νατρίου. (γ) Πόνος οστικός: Οφείλεται αφενός μεν στο οίδημα και την αύξηση της πίεσης στο μυελό του σπογγώδους οστού των Κνημιαίων κονδύλων και αφετέρου στα μικρά δοκιδικά κατάγματα του Εσω Κνημιαίου Κονδύλου λόγω της πιθανώς υπαρχούσης ραιβογονίας και υπερφόρτισης του έσω διαμερίσματος. Επιπλέον μπορεί να οφείλεται σε άσηπτη οστική νέκρωση ή σε δημιουργία υποχόνδριων οστικών κύστεων. Είναι η πλέον παραμελημένη αλλά και πλέον επίμονη μορφή πόνου στην οστεοαρθρίτιδα. Υποχωρεί μόνο με αποφόρτιση του σκέλους (πατερίτσες), και πιθανώς με ενέσεις υποδόριες Καλσιτονίνης μέσω μηχανισμού ενδορφινών. Πλήρης ανακούφιση επέρχεται με εγχείρηση Οστεοτομίας (Carlo Gennari, 1998). Είναι αποδεδειγμένο ότι η υποκονδύλια οστεοτομία της Κνήμης δρα αμέσως ανακουφιστικά μέσω της αποσυμπίεσης της πίεσης του μυελού των οστών πού προκαλεί.

Το θετικό παράδοξο

Ένα παράδοξο γεγονός είναι, ότι υπερήλικα άτομα με βαριά οστεοαρθρίτιδα 3ου σταδίου και με ραιβογονία δεν πονούν καθόλου. Αυτό οφείλεται σε τέσσερα αίτια: (α) Πρώτον, ο ασθενής βρίσκεται σε φάση πού δεν υπάρχει φλεγμονή στον υμένα. (φάση ηρεμίας). (β) Δεύτερον, οι νευρικές απολήξεις έχουν καταστραφεί και δεν πονούν. Η ύπαρξη πόνου σημαίνει ζωντανή άρθρωση. (γ) Τρίτον, τα δοκιδικά κατάγματα του έσω Κνημιαίου Κονδύλου έχουν πωρωθεί, ή δεν επισυνέβησαν. (δ) Τέταρτον, δεν υπάρχει πρόσφατη ρήξη μηνίσκου που να πονάει.

Το αντίθετο αρνητικό παράδοξο

Είναι φαινόμενο που εξηγείται ομοίως. Δηλαδή ασθενείς με αρνητική ακτινογραφία γόνατος και με ασήμαντα ευρήματα στη Μαγνητική Τομογραφία, πονούν για μεγάλο διάστημα και αυτό συμβαίνει ακόμα και αν υποβληθούν σε έγχυση Υαλουρονικού Νατρίου. Η εξήγηση – αίτιο είναι η εξής: (α) Πρόκειται για ρήξη δεσμίδων του οπισθίου κέρατος του έσω μηνίσκου (πονάει 3-6 μήνες). (β) Ο ασθενής είναι παχύσαρκος και υπερφορτίζει τα γόνατα ή τα καταπονεί σε εργασία ή άθληση ασύμβατη με την ηλικία του. (3) Μικρή ρήξη Μηνίσκου μη απεικονιζόμενη στη Μαγνητική Τομογραφία προκαλεί «τριβή» στο Χόνδρο του Μηριαίου Κονδύλου με επακόλουθο επώδυνη υμενίτιδα του γόνατος. (4) Εχει επισυμβεί δοκιδικό κάταγμα στον έσω Κνημιαίο Κόνδυλο. (5) Η διάγνωση είναι λάθος. Πιθανόν δεν πρόκειται για αρχόμενη Οστεοαρθρίτιδα αλλά για Ρευματοειδή αρθρίτιδα ή Ουρική αρθρίτιδα ή Χονδρασβέστωση, κλπ.

Ως προς τις ενδείξεις χρήσης εγχύσεων Υαλουρονικού Νατρίου στην Οστεοαρθρίτιδα, είναι αποδεκτό ότι χρειάζονται όλοι οι ασθενείς σταδίου ΙΙ και ΙΙΙ. Στο στάδιο Ι, συνήθως δεν γίνονται εκτός αν ο ασθενής πρέπει να περπατά πολύ ή να κινείται σε ορεινό ή ανώμαλο περιβάλλον, ή να ανεβαίνει σκαλοπάτια και έχει επιμένοντα ενοχλήματα στη βάδιση και στο βαθύ κάθισμα μέγιστης κάμψης.

Δοσολογία και Τεχνική

Η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου στο γόνατο αρχικά γινόταν με 5 ενδαρθρικές εγχύσεις των 2ml, γινόμενες μία ανά εβδομάδα, σε ετήσια βάση. Αυτό προτάθηκε από την πρώτη κατασκευάστρια εταιρεία στην Ευρώπη, Ιταλική Fidia, λόγω του φόβου αλλεργίας εκ των πρωτεϊνών πτηνού. Βεβαίως την εποχή εκείνη δεν ήταν γνωστή ακόμη η ακριβής φαρμακοκινητική του σκευάσματος. Δηλαδή, αν και πότε απορροφάται από την άρθρωση, πότε αποβάλλεται από τον οργανισμό και πως αποβάλλεται. Αργότερα, το έτος 2008, με τα νεότερα σκευάσματα γενετικής τεχνολογίας προτάθηκε από τον Lundsgaard C., και συνεργάτες, και επεκτάθηκε η δοσολογία σε 5 εγχύσεις Υαλουρονικού 2ml, σε εφ άπαξ συνεδρία, ετησίως (Lundsgaard C., 2008). Ως προς την επαναληψιμότητα της χορήγησης Υαλουρονικού Νατρίου αυτό εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, από τη βαρύτητα της οστεοαρθρίτιδος (το στάδιο δηλαδή) και από την άρθρωση. Ειδικά για το γόνατο, οι καθιερωμένη άποψη έχει δύο πλευρές απόψεων. Αυτή της επανάληψης κάθε 12 μήνες και αυτή της χορήγησης κάθε 6 μήνες. Για παράδειγμα οι ειδικοί επί αθλητικών κακώσεων Brookmeier SF και Shaffer BS στην εργασία τους του έτους 2006 προτείνουν χορήγηση κάθε 6 μήνες. Πρόσφατα, άλλα μεταγενέστερα σκευάσματα Υαλουρονικών, προτείνουν 3 εγχύσεις των 4 ml, εφάπαξ, ετησίως, ή 3 εγχύσεις των 2ml, εφάπαξ, ετησίως. Επίσης πρόσφατα η εταιρεία Fidia Ιταλίας δημοσίευσε δοσολογικό σχήμα 3 εγχύσεων 2ml εφάπαξ, ανά τετράμηνο, δηλαδή 12 ενέσεις 2ml ετησίως για κάθε γόνατο (Fidia, 2011).

Αποτελεσματικότητα

Η αποτελεσματικότητα της δράσης των Υαλουρονικών στο γόνατο, είχε αμφισβητηθεί αρχικά, αλλά διπλές τυφλές μελέτες όπως αυτή του Βρεττανού John Kirwan έτους 2000, τελικά απέδειξαν υπεροχή έναντι εγχύσεων placebo φυσιολογικού ορού (John Kirwan, 2000). Οι Bannuru RR, Natov NS, Obadan IE et al. ερεύνησαν το έτος 2009 και δημοσίευσαν αποτελέσματα σύγκρισης ενδαρθρικών εγχύσεων Κορτικοειδών σε σύγκριση με Υαλουρονικά και βρήκαν ότι τα δεύτερα υπερέχουν. Το έτος 2010 οι Σουηδοί Jørgensen A, Stengaard-Pedersen K, Simonsen O. et al. δημοσίευσαν πολυκεντρική μελέτη με θετικά αποτελέσματα έγχυσης Υαλουρονικών στο γόνατο επί 337 ασθενών που παρακολουθήθηκαν επί ένα έτος. [51].Το έτος 2000, οι Skwara A, Peterlein CD, Tibesku CO et al. δημοσίευσαν εργασία με τα θετικά αποτελέσματα στο βάδισμα και τη μυϊκή δραστηριότητα μετά από ενδαρθρική χρήση Υαλουρονικών στο γόνατο. Το έτος 2004, οι Ταϊβανέζοι Chen-Ti Wang et al, στo πανεπιστήμιο της Taipei, δημοσίευσαν εργασία μετα-ανάλυση διπλών τυχαιοποιημένων μελετών όπου αποδεικνύεται η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της χρήσης Υαλουρονικού Νατρίου σε Οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, αφήνουν δε ανοικτό το θέμα των ερευνών για τις διαφορές στα διάφορου μοριακού βάρους Υαλουρονικά. Το έτος 2010, οι Lundsgaard C, Dufour N, Fallentin E, Winkel P, Gluud C., δημοσίευσαν διπλή τυφλή μελέτη χρήσης Υαλουρονικού Νατρίου σε σχέση με Placebo φυσιολογικό ορό, σε Οστεοαρθρίτιδες του γόνατος, και απέδειξαν ότι η δράση του Υαλουρονικού είναι στατιστικά σημαντική. Για πολλούς Ορθοπαιδικούς Χειρουργούς δεν υπάρχει καμμιά πλέον αμφιβολία ότι η ενδαρθρική χορήγηση Υαλουρονικών είναι πλέον μια καθιερωμένη και καταξιωμένη μέθοδος θεραπείας της Οστεοαρθρίτιδας.

Υπάρχουν, ακόμα και σήμερα Ορθοπεδικοί που έχουν επιφυλάξεις ως προς την αποτελεσματικότητα των εγχύσεων Υαλουρονικού νατρίου στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, και γενικότερα στην Ορθοπεδική Τραυματολογία. Αυτό αποδίδεται καθαρά στο ότι η δράση των εγχύσεων ουδέποτε είναι άμεση χρονικά. Οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνονται εκ των προτέρων ότι "ο πόνος δεν θα περάσει αύριο" και ότι τα στατιστικά έδειξαν ότι «το 41% των ασθενών βλέπει βελτίωση από την πρώτη εβδομάδα, το 80% των ασθενών βλέπει βελτίωση από την 3η εβδομάδα και το 97% των ασθενών που ολοκλήρωσαν ένα έτος από τη θεραπεία είναι ευχαριστημένοι». Εξ άλλου, το φάρμακο δεν είναι παυσίπονο, είναι λιπαντικός και βιολογικός παράγων. Η μεταανάλυση των Αμερικανών Lo GH, La Valley M, και McAlindon του 2003 έχει τεκμηριώσει πλήρως την αποτελεσματικότητα της χορήγησης Υαλουρονικού νατρίου στο γόνατο. Παρόμοια τεκμηρίωση προσέφερε και η μεταανάλυση των Καναδών Arrich J και συνεργατών το έτος 2005. Ερώτημα: Βεβαίως οφείλουμε μια απάντηση στο ερώτημα, «γιατί ορισμένοι ασθενείς αργούν τόσο να δούν βελτίωση, ή ουδέποτε εμφανίζουν βελτίωση;». Η απάντηση έχει πολλές παραμέτρους - υποπεριπτώσεις: (α) Πρώτον ο ασθενής μπορεί να έχει Οστεοαρθρίτιδα στάδιο ΙΙΙ, όπου τα κλινικά αποτελέσματα της έγχυσης Υαλουρονικού Νατρίου είναι πτωχά και όπου φυσικά χρειάζεται εγχείρηση ολικής αρθροπλαστικής. (β) Δεύτερον, η άρθρωση μπορεί να ήταν εντελώς ‘’στεγνή’’ και απορρόφησε γρήγορα το Υαλουρονικό. Δεν είναι άσχημη ιδέα στις περιπτώσεις αυτές να επαναλαμβάνεται η έγχυση σε 6 μήνες. (γ) Τρίτον, γιατί ο ασθενής είναι παχύσαρκος και το γόνατο υπερφορτίζεται. Το Υαλουρονικό Νάτριο ουδέποτε υποσχέθηκε ότι προστατεύει από υπερφόρτιση. (δ) Τέταρτον, γιατί ορισμένοι ασθενείς πάσχουν από εκφυλιστική ρήξη Μηνίσκου και στην περίπτωση αυτή τα συμπτώματα αργούν 4-6 μήνες να υποχωρήσουν, ειδ άλλως, αν δεν είναι ανεκτά από τον ασθενή θα πρέπει να συσταθεί αρθροσκοπικός καθαρισμός

Χονδροπάθεια Επιγονατίδος και Ρήξεις Μηνίσκων

Η Χονδροπάθεια Επιγονατιδομηριαίας αρθρώσεως (Chondromalacia Patellae) είναι συχνότατη πάθηση και μάλιστα σε νέες ηλικίες από 12-40 ετών. Πολλές φορές συνυπάρχει με σύνδρομο της Υμενικής πτυχής (Plica Syndrome) ή με γεωμετρικές κατασκευαστικές ανωμαλίες του γόνατος. Οι συντηρητικές μέθοδοι θεραπείας μάλλον προσωρινό αποτέλεσμα αποφέρουν (φάρμακα, φυσικοθεραπείες, νάρθηκας και ασκήσεις). Ριζική λύση, και όχι πάντα, είναι η αρθροσκοπική (ή ανοικτή) διατομή του έξω καθεκτικού συνδέσμου της επιγονατίδας, ή η χειρουργική διόρθωση της γεωμετρικής ανωμαλίας. Η εισαγωγή του Υαλουρονικού Νατρίου ήταν επαναστατική για τη θεραπεία της Χονδροπάθειας Επιγονατίδας, γιατί ήταν απλή, ακίνδυνη και αποτελεσματική, ακόμα και σε εφήβους. Μάλιστα στην πλειονότητα των περιστατικών, αρκεί η εφ´ άπαξ χρήση των 5 ενέσεων 2ml και δεν χρειάζεται επανάληψη κάθε χρόνο. Η μέχρι σήμερα εμπειρία στη Χονδροπάθεια, θέτει το Υαλουρονικό Νάτριο ως θεραπεία πρώτης γραμμής. Τα ίδια ισχύουν και στη συντηρητική θεραπεία των μικρών ρήξεων Μηνίσκου, ιδίως των εκφυλιστικών ρήξεων του Οπισθίου κέρατος του Έσω μηνίσκου σε μεσήλικες. Η θεραπεία με 5 ενδαρθρικές ενέσεις Υαλουρονικού Νατρίου είναι η άριστη μέθοδος. Η καθημερινή πρακτική απέδειξε ότι μόλις ένας στους είκοσι ασθενείς θα χρειασθεί αρθροσκόπηση και μάλιστα, ακόμα και οι χειρουργηθέντες μετά από ένα τρίμηνο με εξάμηνο, υποτροπιάζουν και χρειάζονται εγχύσεις Υαλουρονικού Νατρίου.

Οστεοαρθρίτις της Ποδοκνημικής

Αν και σπάνια στην πράξη, η Οστεοαρθρίτις της ποδοκνημικής ωφελείται από τις ενδαρθρικές εγχύσεις Υαλουρονικού Νατρίου. Συνήθως εγχύονται 3 Amps 2ml με βελόνη G23 X 30mm. Το έτος 2007, η Αμερικανική υπηρεσία ΕΜΑ (Εnvironmental Management Accounting) έδωσε την έγκρισή της για τη χρήση του Υαλουρονικού «Hylan GF-20» στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδος του ώμου και της ποδοκνημικής. [61].

Οστεοαρθρίτις του ώμου (Γληνοβραχιόνιος άρθρωση)

Η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου στην Οστεοαρθρίτιδα του ώμου είναι περιορισμένη, τόσο λόγω της σπανιότητας της νόσου, όσο και λόγω των πτωχών αποτελεσμάτων στη βελτίωση της κλινικής εικόνας. Αυτό οφείλεται στο ότι επί Οστεοαρθρίτιδος του ώμου, έχουν ήδη εγκατασταθεί δευτερογενείς επιπλοκές – αλλοιώσεις, όπως ατροφία των μυών, ρήξη του Τενοντίου Πετάλου, και Συμφυτική Θυλακίτις. Πάντως θεωρητικά μπορεί να δοκιμασθεί η χρήση εγχύσεων με πρόσθια ή οπίσθια προσπέλαση. Απαιτούνται 3-5 Amps Sodium Hyaluronate 2ml και βελόνη G23 X 30mm. Στη συνέχεια ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει εντατική φυσικοθεραπεία. Από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν Υαλουρονικό Νάτριο στη θεραπεία Οστεοαρθρίτιδας και περιαρθρίτιδας του ώμου είναι οι Silverstein E, Leger R, Shea KP. σε μια προκριματική μελέτη. Ο Blaine T, Moskowitz R, Udell J et al. το έτος 2008 σε πολυκεντρική μελέτη επίσης τεκμηρίωσαν τα αποτελέσματα [64]. Το έτος, 2010, Η Αμερικανική Ακαδημία Ορθοπεδικών δημοσίευσε κατευθυντήριες οδηγίες για τη χρήση Υαλουρονικών στην Οστεοαρθρίτιδα του ώμου.

Σύνδρομο Υπακρωμιακής Προστριβής του Ωμου (Impingment Syndrome)

Η πάθηση αυτή οφείλεται σε προστριβή του διογκωμένου Υπερακανθίου Τένοντα στο αλλοιωμένο υπακρωμιακό θύλακο και το ακρώμιο. Η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου στο σύνδρομο Υπακρωμιακής Προστριβής είναι σχετικά πρόσφατη, από το έτος 2005. Τα μέχρι στιγμής κλινικά αποτελέσματα είναι πολύ καλά έως άριστα, εφόσον ο ασθενής συνεργασθεί και κάνει τις δέουσες ασκήσεις απαγωγής και στροφών. Η έγχυση Υαλουρονικού νατρίου γίνεται με οπίσθια Υπακρωμιακή προσπέλαση μέσα στον υπακρωμιακό θύλακο. Χρειάζονται βελόνη G23 X 30mm και μετά από τοπική αναισθησία εγχύονται 3 Amps Sodium Hyaluronate. Στη συνέχεια ο ασθενής ακολουθεί κινησιοθεραπεία απαγωγής και στροφών του ώμου. Την κλινική αποτελεσματικότητα του Υαλουρονικού Νατρίου επιβεβαίωσαν οι Ιάπωνες Saito S και συνεργάτες το έτος 2010.

Συμφυτική Θυλακίτις του Ώμου – Παγωμένος Ωμος (Frozen Shoulder)

Είναι γνωστό ότι η Συμφυτική Θυλακίτις του Ώμου (Adhessive Capsulitis) είναι μια συχνή και δύσκολη στη θεραπεία πάθηση. Χαρακτηρίζεται από ενδαρθρικές και εξωαρθρικές συμφύσεις αλλά και από ρίκνωση του θυλάκου με αποτέλεσμα πόνο και μεγάλη δυσκαμψία σε όλες τις κατευθύνσεις, σε αντίθεση με την απλή περιαρθρίτιδα που επηρεάζει μόνο την απαγωγή. Η πάθηση έχει τρία στάδια στην πορεία της (Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ) και κάνει ένα κύκλο αυτοΐασης διάρκειας 12-24 μηνών. Οι παλιές μέθοδοι θεραπείας με παυσίπονα, Κορτιζόνη και φυσικοθεραπεία είχαν απογοητευτικά αποτελέσματα. Το 1993 ο πλέον ειδικός στις παθήσεις του ώμου Neviaser πρότεινε τη βίαιη άρση της δυσκαμψίας με ρήξη του θυλάκου και κινητοποίηση της άρθρωσης του ώμου υπό γενική αναισθησία. Η μέθοδός του δεν έγινε αποδεκτή στην πράξη. Έτσι τα τελευταία χρόνια άρχισε η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου σε υπακρωμιακή έγχυση ή σε ενδαρθρική έγχυση. Εγχύονται 3 Amps Sodium Hyaluronate 2ml είτε υπακρωμιακώς είτε ενδαρθρικώς, ανάλογα με την κυρίαρχη συμπτωματολογία, μαζί με Ξυλοκαίνη και Κορτιζόνη. Στη συνέχεια ο ασθενής ακολουθεί πρόγραμμα ασκήσεων απαγωγής και στροφών. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Η ύφεση του πόνου παραλληλίζεται με την αποκατάσταση της κινητικότητας η οποία επέρχεται μέσα σε διάστημα 15-30 ημερών. Η Υπακρωμιακή προσπέλαση γίνεται με τον ασθενή καθιστό οπισθίως και είναι εύκολη, ενώ η ενδαρθρική έγχυση γίνεται προσθίως και είναι δύσκολη.

Οστεοαρθρίτις της βάσεως του Αντίχειρος

Η Οστεοαρθρίτις της βάσεως του Αντίχειρος (Osteoarthritis of thumb) είναι αρκετά συχνή σε αμφότερα τα φύλα, από την ηλικία των 50 ετών ναι μετά. Αυτό οφείλεται στο ότι είναι άρθρωση κινήσεως σε δύο άξονες, οπότε καταπονείται διπλάσια από τα άλλα δάκτυλα. Λέγεται και Οστεοαρθρίτις της Πολυγωνομετακαρπίου αρθρώσεως ή και παλιότερα «Ριζάρθρωση» του Αντίχειρος. Η χρήση Υαλουρονικού Νατρίου φαίνεται να έχει θετική δράση στον πόνο και στην κινητικότητα στην πάθηση αυτή, ιδίως στο στάδιο Ι και ΙΙ. Στο στάδιο ΙΙΙ έχει φθαρεί πλήρως ο χόνδρος και τα αποτελέσματα δεν είναι ικανοποιητικά. Τεχνικώς η μέθοδος περιλαμβάνει διάταση της αρθρώσεως με “κινέζικο δάκτυλο bamboo” και υπό τοπική αναισθησία εγχύεται 1ml περίπου Υαλουρονικού Νατρίου. Δυστυχώς η έγχυση είναι δύσκολη, γίνεται υπό τάση και πονάει. Χρειάζεται βελόνη 23G Ινσουλίνης και η άρθρωση χωράει μετά βίας 1 έως 2 ml Υαλουρονικού νατρίου. Τα κλινικά αποτελέσματα είναι θετικά και φαίνεται να διαρκούν δύο χρόνια, οπότε και μπορεί να επαναληφθεί η έγχυση.